Rozšířené vyhledávání Rozšířené vyhledávání

Raport polskiego rynku aukcyjnego 2022

Raport rynku aukcyjnego w 2022 roku

2022 r. był rokiem historycznych rekordów, a na aukcjach padały wielomilionowe transakcje. Kolekcjonerzy wylicytowali dzieła sztuki i rzemiosła za ponad 480 mln zł oraz powyżej 100 tys. numizmatów. Jak pokazują dane z minionego roku, licytujących interesowały bardzo różnorodne kategorie - sporo też najwyraźniej czytaliśmy, bo blisko jedna piąta transakcji przypadła na bibliofilskie aukcje. W zestawieniu z gorączkowym rokiem 2021 rynek kolekcjonerski zaczął się też łagodnie stabilizować. W warunkach wysokiej inflacji zainteresowanie dziełami pozostawało wysokie, niemniej mniej kolekcjonerów decydowało się upłynniać zbiory, co znalazło odzwierciedlenie w nieznacznym spadku obrotów. Mimo ustania pandemii, Polacy raczej nie wrócili do uczestnictwa w aukcji na sali - wśród głównych tendencji wskazać można ogromny udział transakcji zawartych w drodze licytacji online. - Jarogniew Muszyński, właściciel platformy OneBid.

Polski rynek aukcyjny. Roczny obrót na rynku kolekcjonerskim

Polski rynek aukcyjny. Roczny obrót na rynku kolekcjonerskim

Roczny obrót na rynku sztuki i rzemiosła artystycznego

Roczny obrót na rynku sztuki i rzemiosła artystycznego

 

5 głównych wniosków z podsumowania 2022

  • 600 mln zł - tyle wynosił ubiegłoroczny obrót na aukcjach w Polsce. Za 80 proc. tej sprzedaży odpowiada rynek sztuki i rzemiosła artystycznego, choć przypadła na niego co piąta transakcja. Obrót malarstwem współczesnym przekroczył 230 mln zł i był o ponad 30 proc. wyższy niż w segmencie malarstwa dawnego.
  • Najdroższe dzieło sztuki wylicytowane w 2022 r. to ponad 2-metrowe płótno Jacka Malczewskiego. Obraz „Rzeczywistość” z 1908 r. kosztował z opłatami aukcyjnymi 20,4 mln zł. W segmencie sztuki współczesnej najcenniejsza była praca Tadeusza Kantora warta ponad 5 mln zł. Najwyżej wylicytowaną rzeźbę stworzyła Magdalena Abakanowicz - jej praca osiągnęła wartość 2,22 mln zł.
  • Sprzedaż malarstwa dawnego osiągnęła w 2022 r. poziom blisko 176 mln zł, z czego niecałe 76 mln zł to suma wartości 10 najdroższych dzieł w tej kategorii. W ubiegłym roku ponad 20 razy przebito na krajowych aukcjach próg 2 mln zł. Powyżej 4 mln zł sprzedano m. in. obrazy Wojciecha Fangora czy Tadeusza Kantora, a powyżej 14 mln zł - Petera Paula Rubensa, Jana Matejki i Jacka Malczewskiego. 
  • Największym pod względem liczebności okazał się rynek numizmatów. Ponad połowa aukcyjnych transakcji w 2022 r. zawarta została na rynku monet i banknotów. Obrót tej kategorii wzrósł w stosunku do poprzedniego roku o 18 proc., a zdecydowana większość sprzedaży odbyła się w drodze licytacji online. 
  • W stosunku do gorączkowego 2021 r. obrót na całym rynku kolekcjonerskim obniżył się w minionym roku o 6 proc., a o 10 proc. na rynku sztuki i rzemiosła. Zdaniem ekspertów, za wynik odpowiada przede wszystkim mniejsza podaż - mimo że malarstwo osiąga obecnie rekordowe kwoty, część kolekcjonerów wstrzymywała się ze sprzedażą ze względu na poziom inflacji. Dzieła sztuki potwierdziły, że mogą stanowić dobrą lokatę kapitału, a rynek - zdaniem ekspertów - wszedł w fazę stabilizacji. 

 

Struktura całego rynku aukcyjnego w 2022 r. - udział poszczególnych kategorii w obrocie

Struktura całego rynku aukcyjnego w 2022 r. - udział poszczególnych kategorii w obrocie

Struktura całego rynku aukcyjnego w 2022 r. - udział poszczególnych kategorii w ilości

Struktura całego rynku aukcyjnego w 2022 r. - udział poszczególnych kategorii w ilości

 

Malarstwo dawne

Mimo że w ubiegłym roku najwyższe notowania padały właśnie w segmencie sztuki dawnej, przedwojenne malarstwo sprzedawane było ponad 3 razy rzadziej niż współczesne. Obrazy dawnych mistrzów łącznie kosztowały blisko 175,6 mln zł i odpowiadały za 36 proc. obrotu na aukcjach sztuki i rzemiosła. Gdyby natomiast zsumować wartość pozycji najdroższych, już 10 prac dałoby ponad 75 mln zł. Tak wysoki poziom rekordów znajduje też odbicie w ubiegłorocznej średniej - przeciętnie obraz z katalogu sztuki dawnej kosztował w 2022 r. 63,6 tys. zł bez opłat. Gdyby jednak z listy transakcji usunąć 5 najdroższych obrazów, średnia spadłaby do 45,8 tys. zł, a gdyby odjąć całą tabelę rekordów - wyniosłaby niecałe 41 tys. zł.

TOP 10 Najdroższe pozycje na rynku malarstwa dawnego

TOP 10 Najdroższe pozycje na rynku malarstwa dawnego

 

Malarstwo współczesne

Segment malarstwa współczesnego odpowiadał w 2022 r. za niemal połowę obrotów na rynku sztuki i rzemiosła, a także za prawie jedną trzecią transakcji. Sprzedaż prac powojennych była o ponad 30 proc. wyższa niż dawnych i wyniosła 230,6 mln zł. W tabeli najwyższych notowań przeplatały się głównie dzieła Tadeusza Kantora i - podobnie jak w poprzednich latach - abstrakcje Wojciecha Fangora. Z uwagi na większą liczebność segmentu, średnia wartość nie była aż tak zachwiana poziomem rekordów jak w przypadku sztuki dawnej. Średnio za obraz powojenny płacono w 2022 r. ok. 23 tys. zł. W całym rynku aukcyjnym malarstwo współczesne odpowiadało natomiast za niecałe 40 proc. obrotu.

TOP 10 Najdroższe pozycje na rynku malarstwa współczesnego

TOP 10 Najdroższe pozycje na rynku malarstwa współczesnego

 

Sztuka XXI wieku

Na każde dwadzieścia sprzedaży na rynku sztuki i rzemiosła, ponad połowa przypadła na segment tzw. sztuki młodej, XXI-wiecznej czy najnowszej. Prace przeważnie niewypromowanych jeszcze artystów odpowiadały jednak za zaledwie 2 proc. obrotu, a ich średnia cena osiągnęła w minionym roku poziom 2,2 tys. zł. Mimo że w tej kategorii notowane były również kwoty rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych, stanowiły raczej okazjonalne rekordy. Aukcje twórczości autorów, którzy dopiero budują swoją pozycję na rynku kolekcjonerskim, przyciągają jednak spore grono odbiorców, szczególnie ze względu na stosunkowo niskie ceny wywoławcze, np. na poziomie 1000 zł.

Struktura rynku sztuki i rzemiosła - udział segmentów w ilości transakcji

Struktura rynku sztuki i rzemiosła - udział segmentów w ilości transakcji

Struktura rynku sztuki i rzemiosła - udział segmentów w obrocie

Struktura rynku sztuki i rzemiosła - udział segmentów w obrocie

 

Grafiki i rysunki

Chociaż za wiodącą kategorię na rynku dzieł wciąż uznawane jest malarstwo, wśród prac rysunkowych również padać mogą spektakularne rekordy. W 2022 r. najcenniejszy w tym segmencie okazał się datowany na połowę lat 50. XX wieku szkic Andrzeja Wróblewskiego. Kompozycja poprzedzająca słynny obraz „Ukrzesłownienie” kosztowała niemal 3,7 mln zł, po doliczeniu aukcyjnych opłat. Spośród prac na papierze uwagę kolekcjonerów przykuł w minionym roku również ołówkowy rysunek Zdzisława Beksińskiego z 1969 r., który osiągnął wartość 426 tys. zł. Na rynku grafik wciąż powodzeniem cieszyły się odbitki Tamary Łempickiej, które swoją powszechną rozpoznawalność zawdzięczają m. in. obszernym ubiegłorocznym muzealnym wystawom.

 

Rzeźba

Najdroższa rzeźba w 2022 r. kosztowała 2,22 mln zł i była dziełem Magdaleny Abakanowicz. Praca „Furgon II” z 1993 r. nie stanowiła jednak jednostokowego notowania autorki w tabeli rekordów - aż trzy rzeźby Magdaleny Abakanowicz wycenione zostały na ponad 1,9 mln zł. Gdyby natomiast zsumować wartość pięciu najdroższych prac artystki sprzedanych w ubiegłym roku na aukcjach, kwota odpowiadałaby niemal jednej czwartej obrotu w całym segmencie sztuki przestrzennej. Mimo wysokich notowań dzieł Abakanowicz, rzeźba uznawana jest za jeden z wyraźnie niedoszacowanych obszarów. Jej udział w ilości transakcji był w minionym roku niższy niż 5 proc. - rzeźb i instalacji wylicytowano w przybliżeniu tyle, co fotografii i nieznacznie mniej niż wyrobów jubilerskich czy plakatów.

TOP 5 Najdroższe pozycje na rynku rzeźby i sztuki przestrzennej

TOP 5 Najdroższe pozycje na rynku rzeźby i sztuki przestrzennej

 

Numizmatyka

W 2022 r. obrót na aukcjach numizmatycznych przekroczył 100 mln zł, co oznacza, że względem poprzedniego roku wzrósł aż o 18 proc. Monet wyraźnie przybyło też w obiegu, a na całym rynku kolekcjonerskim na kategorię numizmatów przypadło ponad 60 proc. transakcji. Dawnymi pieniędzmi handlowano więc znacznie częściej niż dziełami malarstwa, chociaż to rynek sztuki i rzemiosła wygenerował w ubiegłym roku 80 proc. obrotu. Zdecydowaną większość transakcji na aukcjach numizmatycznych zawarto ponadto w drodze licytacji online - na samej platformie OneBid internetowe sprzedaże monet i banknotów stanowiły blisko 99 proc. Łącznie na krajowym rynku numizmatów wylicytowano w 2022 r. niecałe 105 tys. walorów. Najdroższą monetą okazała się 7-dukatowa złota donatywa Zygmunta III Wazy o wartości 648 tys. zł, natomiast wśród pieniędzy papierowych za najcenniejszy uznano banknot 1000 zł z 1794 r., który kosztował 345 tys. zł.

Roczny obrót na rynku numizmatycznym w 2021 i 2022 r.

Roczny obrót na rynku numizmatycznym w 2021 i 2022 r.

Rekordy na aukcjach numizmatów - najdroższa moneta i banknot w 2022 r.

Rekordy na aukcjach numizmatów - najdroższa moneta i banknot w 2022 r.

 

Rynek bibliofilski

Mimo niewielkiego udziału w obrocie, na aukcje bibliofilskie przypadła niemal co piąta transakcja na rynku kolekcjonerskim. Łącznie w 2022 r. wylicytowano ponad 30 tys. antykwarycznych książek, druków, map czy listów - a więc prawie tyle, co wszystkich obiektów na szeroko rozumianym rynku sztuki. Rekord w segmencie książek ustanowiła pozycja wydana w 1697 r. i opisująca wojny toczone przez Szwedów z Danią i Polską. Licząca ponad 300 lat publikacja osiągnęła na aukcji cenę ponad 79 tys. zł. Najdroższa mapa sprzedana została natomiast za 36 tys. zł, podczas gdy poziom 8,8 tys. zł osiągnął zbiór listów i pocztówek wysyłanych przez Zbigniewa Herberta m. in. z Los Angeles, Berlina czy Wiednia. Aż 87 proc. transakcji na rynku bibliofilskim zawarto w drodze licytacji online.

Rekordy na rynku bibliofilskim - najdroższa książka w 2022 r.

Rekordy na rynku bibliofilskim - najdroższa książka w 2022 r.

 

5 ciekawych liczb z rynku aukcyjnego w 2022

743 400 zł

Najdroższy pierścionek wylicytowany w 2022 r. na aukcjach biżuterii kosztował ponad 740 tys. zł. Zdobił go brylant o masie ponad 5 ct. w oprawie z białego złota. Cały rynek kolekcjonerskiej biżuterii odnotował w minionym roku 7-procentowy wzrost.

10%

Co dziesiąty wylicytowany na rynku sztuki obiekt wykonany był z ceramiki lub szkła. Do najcenniejszych w tej kategorii należały w 2022 r. figurki porcelanowe z drugiej połowy XX wieku. Te z Chodzieży osiągały nawet wartości kilkudziesięciu tysięcy złotych.

440 cm

Najdroższy pas kontuszowy wylicytowany w 2022 r. miał długość 440 cm i kosztował 60 tys. zł. Tkanina pochodząca z manufaktury księcia Karola Radziwiłła wykonana została w drugiej połowie XVIII wieku z przędzy jedwabnej oraz nici srebrnych i złoconych.

1360 rok

Polski rynek militariów zanotował w minionym roku 10-procentowy wzrost, choć wciąż stanowi jeszcze segment niszowy, w którym rocznie licytowanych jest kilkaset obiektów. Najcenniejszy w 2022 r. okazał się datowany na okres 1330 -1360 r. miecz Tachi Kiyosada, który kosztował 57,6 tys. zł.

528 000 zł

Autorem najdroższej w 2022 r. fotografii był chiński artysta Zhang Huan. 9-częściowa praca "Shanghai Family Tree” powstała w 2001 r. i osiągnęła wartość powyżej 0,5 mln zł. Fotografie autora licytowane są na rynku światowym, a rekordowe notowanie to równowartość ponad 2,5 mln zł.

Najdrożej sprzedane pozycje w wybranych kategoriach

Najdrożej sprzedane pozycje w wybranych kategoriach

 

 

 

Metodologia: Raport OneBid uwzględnia publicznie dostępne notowania aukcyjne, z pominięciem wewnętrznych kilkudniowych licytacji online organizowanych przez domy aukcyjne. W obrotach uwzględnione są również wyniki aukcji charytatywnych, niemniej notowania z tej kategorii nie zostały uwzględnione w tabeli rekordów ze względu na dodatkowe motywacje kupujących. Dane ogólne - jak obroty na rynku kolekcjonerskim - podawane są bez opłat aukcyjnych, m. in. ze względu na różnice wysokości prowizji w poszczególnych segmentach. Tabele rekordów uwzględniają natomiast opłaty transakcyjne, dlatego że w tej formie notowania najczęściej podawane są w mediach. Z tabeli rekordów wykluczone zostały pozycje, na które składało się kilka obiektów - np. zbiory kilku dzieł jednego autora sprzedawane jako jeden lot.

keyboard_arrow_up