Ostatnio oglądane
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
Ulubione
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
Od dawien dawna wyroby te posiadały nie tylko wartość estetyczną i użytkową, ale także stanowiły lokatę kapitału ze względu na sam kruszec. W wielu krajach bito z niego monety, które były pełnoprawnym środkiem płatniczym – mniej wartym niż złoto, ale w porównaniu do innych metali – bardzo wartościowym. Niektóre z dostępnych na aukcjach przedmiotów stanowią dzisiaj rzadkość, ze względu na rabowanie i przetapiane cennych elementów.
Srebro jest zbyt miękkim metalem, aby używać go do produkcji bez niewielkiego dodatku innego metalu. Najczęściej są to miedź, cyna i ołów. Jedną z podstawowych technik stosowanych w złotnictwie jest kucie, czyli formowanie poprzez uderzenie młotkiem. Wykuwanie form przestrzennych naczynia nazywamy wyciąganiem i wyklepywaniem. Najprostszą metodą formowania jest zwijanie: blachę zwija się w kształt stożka lub walca i zlutowuje. Naczynie wykonuje się także przy pomocy techniki wyoblania, która polega na wyciskaniu z blachy naczyń o wirujących modelach. Służy do tego wyoblarka. Niezwykle popularną techniką było repusowanie. Polegało ono na wykuwaniu elementów tworzących w blasze formy reliefowe. Jest to technika bardzo trudna i wymagająca od twórcy wysokich umiejętności technicznych. Elementy repusowane w droższych wyrobach były cyzelowane, czyli wykańczane przez dorzeźbianie. Łatwiejszą i mniej kosztowną metodą jest technika sztancowania, czyli wytłaczanie motywów dekoracyjnych za pomocą sztanc – stalowych narzędzi posiadających stempel ze wzorem.
Szlifowanie, polerowanie oraz fakturowanie to podstawowe prace przy wykańczaniu powierzchni. Ornamenty i inskrypcje mogą być wykonane za pomocą grawerowania, czyli żłobienia twardym rylcem. Do dekoracji stosuje się również inkrustację i nakładanie. Inkrustacja polega na umieszczeniu drutu w odpowiednich rowkach, wyciętych zgodnie z rysunkiem ornamentu i wygładzeniu. Nakładanie jest prostszą metodą, polega na zlutowaniu blach wykonanych z różnokolorowych metali i wybieranie ornamentu wgłębnego. Trawienie natomiast jest to działanie na powierzchnię kwasami żrącymi. Po naniesieniu dekoracji wszystkie elementy są łączone. Można zrobić to na gorąco przez lutowanie lub zgrzewanie oraz na zimno poprzez nitowanie, zwijanie lub skręcanie śrubami. Dwie pierwsze techniki stosuje się, kiedy niemożliwe jest lutowanie. Większość technik złotniczych była znana od starożytności, aczkolwiek dopiero XIX wiek przyniósł wprowadzenie do warsztatów maszyn. Rozpoznanie użytej do wykonania przedmiotu techniki nie zawsze jest proste. Złotnicy starannie wykańczając obiekt, likwidowali ślady wykorzystywanych narzędzi.
Osoba określająca informacje dotyczące konkretnego przedmiotu najpierw sprawdza znaki złotnicze. Są to maleńkie, wybite w metalu oznaczenia informujące o próbie. W okresie średniowiecza pojawiły się znaki imienne w postaci inicjału imienia lub monogramu imienia i nazwiska wykonawcy. W połowie XVIII w. upowszechniły się znaki z pełnym nazwiskiem rzemieślnika. W następnym stuleciu pojawiły się znaki firmowe, w Polsce często przybierały formę prostych godeł. Jednocześnie pojawiły się znaki miejskie, które nawiązywały do herbu miasta. Znaków na srebrze jest bardzo wiele. Są to m.in. znaki kontrybucyjne, pomocnicze, datowniki.
Srebra są dosyć łatwe w konserwacji. W warunkach domowych ich stan się nie zmienia. Należy regularnie o nie dbać, przecierając czystą, wełnianą ściereczką. Należy unikać proszków i płynów o właściwościach ściernych. Kupując przedmiot, należy zwrócić uwagę na przetarcia i widoczne rysy. Dużym defektem są pęknięcia oraz ślady napraw: prostowanie lub lutowanie.
Polska, Komplet 6 noży z herbem Leliwa
PRL, Ryngraf patriotyczny 1950 - PIĘKNY
Patera srebrna z herbem Jastrzębiec
Francja, Cukiernica secesyjna
Najbardziej wartościowe są najstarsze pojawiające się obiekty, pochodzące z XVII oraz XVIII wieku. Najbardziej znane ośrodki sztuki złotniczej to Norymberga i Augsburg. W tym czasie działały także polskie ośrodki w Gdańsku, Toruniu, Wrocławiu czy Poznaniu. Dużym zainteresowaniem cieszą się srebra warszawskie. W Warszawie, w XVIII wieku wykształcił się znaczący ośrodek złotniczy. Do 1939 roku działała tam najsłynniejsza manufaktura wyrobów srebrnych, której założycielem był Karol Malcz. Srebra Malcza od lat uzyskują wysokie ceny rynkowe. Na naszym rynku można także spotkać słynące z wysokiej jakości srebra rosyjskie. Częstymi wyrobami rosyjskich złotników są solniczki. Pojawia się również sporo wyrobów w stosunkowo korzystnej cenie z Europy Zachodniej: Szwecji, Anglii, Holandii i Niemiec.
Na rynku spotyka się różne rodzaje wyrobów. Ze srebra wykonywano zarówno sprzęty codziennego użytku, jak i dekoracyjne. Najczęściej kolekcjonowane są cukiernice, solniczki, mleczniki i tace. Do najwyżej licytowanych sreber należą buliery, uzyskujące imponujące wyniki sprzedażowe.
Cena srebra w relacji do złota spadła kilkudziesięciokrotnie, nie oznacza to jednak, że całkowicie straciło na wartości. Do dziś jest popularnym i szeroko wykorzystywanym metalem szlachetnym – używa się go w wielu gałęziach rzemiosła i przemysłu. Srebro ma swoje zastosowanie między innymi w branży jubilerskiej i medycynie. Srebro w przeciwieństwie do złota zużywa się i nie można wykorzystać go ponownie, dlatego jego cena nigdy nie spadnie do zera.
Dużo tańsze od sreber stanowią obiekt zainteresowania wielu kolekcjonerów. Prezentują nie mniej wysoki poziom artystyczny i również mogą pełnić funkcję inwestycyjną. Platery wykonywane były z różnych stopów, srebrzone różnymi metodami. Informacje te są często podane w ich oznaczeniach. Podobnie jak inne wyroby rzemiosła artystyczne, platery są często podrabiane. Najczęstsze falsyfikaty to przedmioty wykonane współcześnie, z nabitymi znakami. Najpewniejszą inwestycją są wyroby posiadające ślady użytkowania oraz naturalną patynę. Po raz kolejny, do 1939 roku w produkcji plater przodowała Warszawa. Działały tu firmy, które zdobywały nagrody na wystawach międzynarodowych. Jedną z najstarszych i najsłynniejszych firm był zakład założony przez Józefa Frageta. Bardzo poszukiwane na naszym rynku są platery projektu Julii Keilowej, jednej z najsłynniejszych polskich projektantek rzemiosła artystycznego.
Chociaż moda na brązy przeminęła, za niektóre rzeźby kolekcjonerzy są skłonni nadal zapłacić kilkaset tysięcy złotych. Sporym zainteresowaniem cieszą się mniejsze przedmioty dekoracyjne. Brązy powstają we współpracy artysty-rzeźbiarza oraz rzemieślnika-brązownika. To brązownik na podstawie modelu wykonanego przez rzeźbiarza wykonuje formę odlewniczą. Technikę, jaką odlew jest wykonany, jest w stanie rozpoznać tylko specjalista, aczkolwiek podstawową kwestią oceny jakości obiektu jest precyzja oddania kształtu i detali. Bardzo ważnym elementem jest opracowanie cyzelerskie, czyli dorzeźbienie brązu. Cyzeler wydobywa niuanse rzeźby oraz nanosi dekoracje i ornament. Bardzo ważna w ocenie wartości brązów jest naturalna patyna, która powstaje pod wpływem naturalnych warunków atmosferycznych. Dobre nałożenie odpowiedniej patyny wymaga wysokiej klasy umiejętności. Najdroższe brązy są zwykle złocone. Największym powodzeniem cieszą się wyroby najsłynniejszej polskiej wytwórni brązów – Bracia Łopieńscy. Do dzisiaj nazwisko warszawskich rzemieślników jest znane na całym świecie.
01/07/2021