Piękny umysł

Dzieciństwo i młodość

Niezwykle istotną postacią w życiu malarza był jego brat Theo van Gogh, który stał się marszandem mistrza i zapewniał mu wsparcie finansowe. Vincent Willem van Gogh urodził się 30 marca 1853 roku w Groot-Zundert, katolickiej prowincji Brabancja Północna w Holandii. Był najstarszym żyjącym dzieckiem Theodorusa van Gogha, duchownego Holenderskiego Kościoła Reformowanego i jego żony Anny Cornelii Carbentus. Matka van Gogha pochodziła z zamożnej rodziny z Hagi, a ojciec był najmłodszym synem pastora. Pensja Teodora była skromna, ale Kościół zapewnił rodzinie dom, służącą, dwóch kucharzy, ogrodnika, powóz i konia, a Anna wpoiła dzieciom obowiązek utrzymania wysokiej pozycji społecznej.

Autoportret (1887), Art Institute of Chicago

Twórczość

15 września 1866 roku van Gogh poszedł do szkoły średniej Koning Willem II college w Tilburgu. W lipcu 1869 roku wuj pomógł mu w zdobyciu posady w firmie handlującej dziełami sztuki, Goupil & Cie w Hadze. W czerwcu 1873 roku przeniósł się do Londynu. Był to dla niego pomyślny okres w życiu, mając 20 lat, zarabiał więcej niż jego ojciec. Zakochał się w córce Eugénie Loyer, gospodyni domu, w którym wynajmował mieszkanie. Kiedy jednak wyznał jej uczucie, odrzuciła go. 1 kwietnia 1876 roku jego praca dobiegła końca. Tak naprawdę zaczął uczyć się malarstwa w 1880 roku. Tworzył swe dzieła przez 10 lat i był to bardzo płodny okres, gdyż van Gogh namalował przeszło 900 dzieł. Ponieważ nie miał pieniędzy i nie stać go było na opłacenie modeli, tworzył autoportrety. We wczesnej twórczości artysty na jego obrazach widzimy otaczający go świat, rodzinę i przyjaciół. Cechuje je ciemna i melancholijna kolorystyka. Wiosną 1885 roku van Gogh ukończył obraz, uważany powszechnie za jego pierwsze wielkie dzieło – „Jedzący kartofle”. Krytycy doceniali także maestrię techniczną w wykonaniu martwych natur. Artysta fascynował się sztuką japońską i zaczął kolekcjonować japońskie drzeworyty ukiyo-e., co również miało wpływ na jego twórczość. Dorobek artystyczny van Gogha obejmuje około 870 obrazów, 150 akwarel, ponad 1000 rysunków i 133 szkice listowe. Za najważniejsze dzieła artysty uznaje się takie obrazy jak "Słoneczniki", "Gwiaździsta noc" czy "Irysy".

Problemy zdrowotne

Lista dolegliwości, których objawy przejawiał genialny malarz, jest długa, były to psychoza maniakalno-depresyjna, schizofrenia, zaburzenia afektywne-dwubiegunowe, zmiany neurologiczne spowodowane chorobą weneryczną, epilepsja. 23 grudnia 1888 roku sfrustrowany i chory van Gogh zagroził Gauguinowi brzytwą, z którym przyjaźnił się, ale zazdrościł talentu i popularności. W panice wybiegł i uciekł do miejscowego domu publicznego. W owym czasie był bardzo samotny i często odwiedzał prostytutki w domu publicznym, będąc tam, obciął sobie lewe ucho. Artysta zawinął obcięte ucho w gazetę i wręczył prostytutce. Słaniając się na nogach, wrócił do domu, gdzie go później znalazł Gauguin. Malarzy dzieliły również poglądy na sztukę. Po ślubie brata van Gogh postanowił poddać się leczeniu w szpitalu psychiatrycznym Saint-Paul-de Mausole w St. Remy. W pierwszych miesiącach pobytu obok cyprysów artysta podjął również temat drzew oliwnych w swoim malarstwie.

Słoneczniki (1888)

Śmierć Vincenta van Gogha

Gdy okazało się, że brat Theo wpadł w tarapaty finansowe i zachorował, Vincent poczuł się winny tej sytuacji. Uważa się, że 27 lipca 1890 roku, w wieku 37 lat, Van Gogh strzelił sobie w klatkę piersiową z 7 mm rewolweru Lefaucheux. Rozstrzelanie mogło mieć miejsce na polu pszenicy, na którym malował, lub w miejscowej stodole. Artysta wrócił w tym stanie do Auberge Ravoux, gdzie opiekowało się nim dwóch lekarzy, ale bez obecności chirurga kula nie mogła zostać usunięta. Van Gogh poczuł się lepiej, ale w ciągu kilku godzin jego zdrowie zaczęło podupadać, rozwijając nieleczoną infekcję spowodowaną raną. Zmarł we wczesnych godzinach rannych 29 lipca 1890 roku. 

Zdjęcie główne: Wheatfield with Crows, 1890. Van Gogh Museum, Amsterdam