Zdzisław Beksiński (1929 Sanok - 2005 Warszawa), Twarz w lustrze (Strefa I), 1957

fotografia, papier, 50 x 38 cm, sucha pieczęć Muzeum Historycznego w Sanoku, na odwrocie pieczęć z podpisem Wiesława Banacha, numerowana: 1/100

LITERATURA:
– Zdzisław Beksiński w Muzeum Historycznym w Sanoku, Wiesław Banach, Sanok 2005, s. 70
– Zdzisław Beksiński: antologia twórczości cz. 1 – fotografia, oprac. Wiesław Banach, Janusz Barycki, Rzeszów: Fundacja Beksiński, 2007
– Foto Beksiński, tekst, oprac. i wybór fot. Wiesław Banach, Olszanica: BOSZ, 2011, s. 98

Malarz, rzeźbiarz, fotograf, rysownik i artysta posługujący się grafiką komputerową. W latach 1947–1952 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. Twórczość Beksińskiego można podzielić na dwa okresy: awangardowy, który trwał zaledwie przez kilka pierwszych lat, i drugi, podczas którego artysta wypracowuje właściwy dla swojej sztuki, rozpoznawalny przez odbiorców wizerunek. Początkowo zajmował się fotografią, tworzył m. in. kolaże, tzw. antyfotografie, a także abstrakcyjne reliefy i figury z metalu. Wczesne prace artysty realizowane były w konwencji informelu, malowane reliefowo, grubo kładzioną farbą. Na początku lat sześćdziesiątych w pełni oddał się malarstwu fantastycznemu, wizjonerskiemu, figuratywnemu, starannie malowanemu farbą olejną na płycie pilśniowej. Pierwszy okres tego malarstwa, pod wpływem mistycyzmu wschodniego, był pełen symboli, tajemniczych treści i katastroficznej, pełnej grozy atmosfery. W 1977 r. opuszcza Sanok i przenosi się na stałe do Warszawy. W latach osiemdziesiątych odszedł od „anegdoty”, odciągającej uwagę od czystej formy malarskiej i zwrócił się ponownie w kierunku wcześniejszych doświadczeń z malarstwem abstrakcyjnym, posługując się jednak nadal czytelną formą. Wystawiał we Francji, Niemczech i niemal wszystkich ważnych ośrodkach w Polsce. W 1999 r. Muzeum Historyczne przygotowało na zamku w Sanoku największą retrospektywną wystawę artysty. Muzeum Historyczne w Sanoku posiada również najbogatszą kolekcję dzieł artysty. Jesienią 2011 roku zorganizowano dużą retrospektywę dwustu pięćdziesięciu prac z kolekcji Anny i Piotra Dmochowskich w Domu Plastyka w Warszawie. W maju 2016 roku została otwarta w Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie stała ekspozycja 30 obrazów i 30 rysunków, natomiast jesienią 2016 roku odbyła się inauguracja stałej wystawy 50 obrazów, 100 rysunków i 100 zdjęć artystycznych w Nowohuckim Centrum Kultury także ze zbiorów Dmochowskich. Ogromną wartością dla popularyzacji osoby Zdzisława Beksińskiego miała publikacja książki Magdaleny Grzebałkowskiej „Beksińscy. Portret podwójny” oraz powstanie filmu „Ostatnia rodzina” Jana A.P. Matuszyńskiego, za które otrzymał „Złote lwy” w 2016 roku.