akwaforta, miedzioryt/papier, ok. 59 x 73,5 cm (odcisk płyty), ok. 60 x 76 cm (arkusz obcięty)
w kompozycji na dole z lewej: le Brun Pinx.; na środku: L. Cars ex.; z prawej: Audran Sculp.
pod kompozycją tekst (cytat z Biblii w języku łacińskim i francuskim): Toedere coepit populum itineris ac laboris; locutusque est contra Deum et Moysen: quamobrem misit Dominus in populum / iguitos Serpentes; venerunt ergo ad Moysen atque dixerunt: Paccarimus: fecitque Moyses, jussu Dei, Serpentem aeneum et posuit pro Signo; quem cum percussi aspicerent, sanabantur. / Numer. Cap. 21. // Le peuple d’Israel s’ennuiant du chemin et du travail, parla contre Dieu et contre Moïse. C’est pourquoy le Seigneur envoia contre ce peuple / des serpens dont la morsure brûloit comme le feu: ils vinrent donc a Moïse, et ils lui dirent: Nous avons peché: et Moise fit par le / commandement de Dieu, un Serpent d’airain; et il le mit pour signe; et ceux qui aiant ete blessez le regardoient, étoient guéris
pod tekstem z lewej: C. le Brun in. et pinx.; na środku: A Paris chez Lau.t Cars Graveur Ordinaire du Roy rue S.t Jacques vis a vis le College du Plessis au Nom de Jesus; z prawej: B. Audran fecit
stan zachowania dobry; ślady konserwacji: miejscowe uzupełnienia papieru wzdłuż krawędzi
LITERATURA:
- Charles Le Blanc, Jacques-Charles Brunet, Manuel de l'Amateur d'Estampes: contenant un dictionnaire des graveurs de toutes les nations dans lequel sont décrites les estampes rares, précieuses et intéressantes [...], Paris 1854, t. 1, s. 73, poz. 12.
Benoît Audran wyrytował kompozycję, którą sam Le Brun powtarzał w różnych mediach. Obraz z około 1649 roku znajduje się w zbiorach Bristol City Museum and Art Gallery. Tapiseria z Mojżeszem i miedzianym wężem, wykonana według jego projektu w latach 1685-1687, przechowywana jest w Luwrze. Rycinę Audrana wydał inny znakomity paryski rytownik Laurent Cars (1699-1771).
Treść ryciny odnosi się do biblijnej historii Izraelitów wyprowadzonych z Egiptu przez Mojżesza: „Od góry Hor szli w kierunku Morza Czerwonego, aby obejść ziemię Edom; podczas drogi jednak lud stracił cierpliwość. I zaczęli mówić przeciw Bogu i Mojżeszowi: «Czemu wyprowadziliście nas z Egiptu, byś my tu na pustyni pomarli? Nie ma chleba ani wody, a uprzykrzył się nam już ten pokarm mizerny». Zesłał więc Pan na lud węże o jadzie palącym, które kąsały ludzi, tak że wielka liczba Izraelitów zmarła. Przybyli więc ludzie do Mojżesza, mówiąc: «Zgrzeszyliśmy, szemrząc przeciw Panu i przeciwko tobie. Wstaw się za nami do Pana, aby oddalił od nas węże». I wstawił się Mojżesz za ludem. Wtedy rzekł Pan do Mojżesza: «Sporządź węża i umieść go na wysokim palu; wtedy każdy ukąszony, jeśli tylko spojrzy na niego, zostanie przy życiu». Sporządził więc Mojżesz węża miedzianego i umieścił go na wysokim palu. I rzeczywiście, jeśli kogoś wąż ukąsił, a ukąszony spojrzał na węża miedzianego, zostawał przy życiu”. (Księga Liczb, 21, 4-9).
Przedstawiona przez Le Bruna scena jest bardzo dynamiczna. Uwagę zwracają gwałtowne gesty i mimika postaci, doskonale oddające dramatyzm sytuacji. Charles Le Brun przez lata badał ekspresję ludzkiej twarzy. Jest autorem publikacji poświęconej sposobom przedstawiania twarzy wyrażających różne namiętności: „Méthode pour apprendre à dessiner les passions” (1698).
