BUFFON, GEORGE LOUIS LECLERC DE - HISTOIRE NATURELLE.

BUFFON, GEORGE LOUIS LECLERC DE - HISTOIRE NATURELLE. Par...Intendant du Jardin du Roi, de l'Académie Franøcoise, & de celle des Sciences. Nouvelle Edition. T.4. Histoire naturelle des animaux, histoire naturelle de l'homme (Historia naturalna zwierząt oraz historia naturalna człowieka).

DE L'IMPRIMERIE ROYALE, PARIS 1769r., str. [4], 520, 1 k. tabl., 34 tabele; 16,5cm. Tekst w języku francuskim. Egzemplarz z biblioteki księżnej Anny Pauliny z Sapiehów Jabłonowskiej

Na przedniej wyklejce tak zwany ekslibris „większy” ks. Anny Pauliny. Składa się z rozbudowanej ośmiodzielnej tarczy, na której przedstawiono herb Prus III, herb Béthunów, Lis, Orła Radziwiłłów z Trąbami na piersi, czarnego orła z rautami wittelsbachowskimi na piersi, Pogoń Ruską, zbrojną rękę ze strzałą oraz lilie. Na osi, nad herbem dołączono niewielkie pole z przedstawieniem herbu Złotogoleńczyk, a pod tarczą z kolei Pogoń Litewską. Napis na rycinie jest następujący:„De la Bibliothèque de Son Altesse Madame La Princesse Jabłonowska Palati-ne de Braclawie nec Comtesse de Sapieha” (MAGNIFICENTIA RERUM, Materiały źródłowe do fundacji artystycznych w XVIII wieku, Kraków 2017).

Anna Paulina z Sapiehów Jabłonowska (1728-1800) – księżna, wojewodzina bracławska (jako żona Jana Kajetana Jabłonowskiego), ekonomistka, kolekcjonerka, mecenaska nauki i sztuki, sprawna administratorka swoich dóbr. Zapraszała do siebie zagranicznych uczonych, a w pałacu w Siemiatyczach zgromadziła wielką bibliotekę i bogatą kolekcję historii naturalnej, jedną z najlepszych w ówczesnej Europie.

W kolekcji księżnej Jabłonowskiej znajdowały się naturalia: muszle, skamieliny, okazy związane z Wezuwiuszem, kruszce w naturalnych i sztucznych kształtach, płody ziemi, rośliny egzotyczne, zakonserwowane owady, gady, wypchane ptaki i czworonogi. Jej częścią była także biblioteka, zbiory numizmatów i sztuka piękna m.in. sztuka antyczna. W 1788 r. Anna postanowiła podarować swoją kolekcję narodowi polskiemu. Dar nie został przyjęty, natomiast spadkobiercy sprzedali go carowi Aleksandrowi I jako rozliczenie rodzinnych długów. Aleksander I przeznaczył kolekcję do Muzeum Uniwersytetu Moskiewskiego. Wiele wskazuje, że zbiory Anny znajdowały się na Uniwersytecie Moskiewskim i w Bibliotece Buturlina gdzie spłonęły w 1812r. podczas napoleońskiej okupacji Moskwy. Pojedyncze obiekty najprawdopodobniej znajdują się w rosyjskich muzeach. Kolekcja księżnej Anny Jabłonowskiej była uważana za cenniejszą niż kolekcja paryskiego Królewskiego Ogrodu Roślin Leczniczych, na bazie którego powołano w 1793 roku Musée National d`Historie Naturelle. Pod koniec życia, po wymuszonym opuszczeniu Kocka, księżna żyła w osamotnieniu. Zmarła 7 lutego 1800 w Ostrogu i tam została pochowana. Podczas inwazji bolszewickiej ciało Anny Jabłonowskiej zostało sprofanowane. (Arabas, Petersburskie ślady kolekcji Anny ks. Jabłonowskiej z Siemiatycz, [w:] Anna ks. Jabłonowska i ks. Krzysztof Kluk – ludzie którzy wyprzedzili swoją epokę, Ciechanowiec 2011 r. (materiały z sesji naukowej))

OPRAWA TWARDA SKÓRA Z EPOKI, ZŁOCENIA I ZDOBIENIA NA GRZBIECIE, BRZEGI KART BARWIONE NA CZERWONO, OZDOBNE WYKLEJKI. STAN Dobry, przetarcia/przybrudzenia oprawy, pęknięcia skóry