Władysław Bakałowicz (1833 Chrzanów - 1903 Paryż), Scena historyczna

olej, płótno, 61 × 91 cm
sygn. p. d.: „LBakalowicz” (inicjały wiązane)

Władysław Bakałowicz, znany z nastrojowych scen, w których bohaterkami były postaci pięknych dam w wytwornych sukniach malował również sceny rodzajowe i historyczno-rodzajowe, czego przykładem jest prezentowany obraz. Jego twórczość charakteryzuje się szczególnym upodobaniem do scen dworskich z okresu renesansu i baroku, często osadzonych we wnętrzach pałacowych, pełnych przepychu i detalu. Bakałowicz skupiał się na życiu arystokracji i dworu, często ukazując sceny audiencji, rozmów dyplomatycznych, zalotów czy ceremonii dworskich, co doskonale ukazuje prezentowana, wspaniale namalowana wielopostaciowa kompozycja. Scena rozgrywa się w renesansowym wnętrzu pałacowym. Artysta użył tu ciepłej palety barw z przewagą brązów, złota, czerwieni i zieleni. Światło skupia się głównie na centralnych postaciach, co nadaje kompozycji swoistej dramaturgii. Zachwycają szczegółowo dopracowane elementy, odzwierciedlające modę XVI wieku: bufiaste rękawy, koronki, zdobienia, krótkie dublety u mężczyzn oraz bogato haftowane suknie u kobiet.

Obraz najprawdopodobniej przedstawia wizerunek Katarzyny Medycejskiej (1519-1589), księżnej z rodu włoskich Medyceuszy, żony króla Francji Henryka II z dynastii Walezjuszów. Katarzyna została namalowana w  czarnej sukni. Artysta nieprzypadkowo dobrał kolor stroju, gdyż  Katarzyna Medycejska nazywana była „czarną królową”, co nawiązywało między innymi do barwy noszonych przez nią sukien. W malarstwie często była przedstawiana w sposób, który miał podkreślać jej wysoki status oraz rolę jako królowa i matka. Uwieczniana w towarzystwie swoich dzieci, w trakcie wizyt zagranicznych, spotkań dyplomatycznych i tym podobnych. Prezentowane płótno może być przykładem jednego z takich przedstawień. Przypuszcza się, że na obrazie widoczni są synowie Karol IX i Henryk III.

Inne przedstawienie Katarzyny znajdujemy w „ Historii największych narodów od zarania dziejów do XX wieku; obszerna historia oparta na najważniejszych autorytetach, obejmująca kompletną chronologię świata i słownik wymowy każdego narodu” z 1900 r.  Edwarda Sylvestera Ellis`a (1840 – 1916) i Charles`a Francis`a Horne (1870 – 1942) (il. 1) .  W tle przytoczonej grafiki znajduje się herb odpowiadający Walezjuszom. W prezentowanej „Scenie historycznej” sylwetka Henryka III przypuszczalnie znajduje się po prawej stronie, na co wskazuje ikonografia krzyża zawieszonego na piersi, która jest zbliżona do krzyża  w  „Portrecie Henryka III w polskim kapeluszu” (il. 2) oraz na monetach Henryka Walezego (il.3).

Katarzyna Medycejska była mecenaską sztuki. Rozwijała swoją kolekcję gromadząc dzieła w duchu późnego renesansu. W omawianym obrazie Bakałowicza znajduje się malowidło z wizerunkiem nagiej kobiety, zapewne z jej kolekcji.