Adam Marczyński, KOMPOZYCJA 21, 1963

90,0 x 68,0cm - technika własna (fornir, kalka, bibułka), płyta sygn. oł. na g. listwie krosna: MARCZYŃSKI ADAM, „KOMPOZYCJA 21“ 1963 
na dolnej listwie: MARCZYŃSKI Adam KOMPOZYCJA [sygn. przekreślona] /
na l. listwie: znak strzałki w górę

Około roku 1960 w twórczości Marczyńskiego na czoło zainteresowań wysuwa się zdecydowanie budowa obrazu, oparta na jasnych podziałach pionowych i poziomych. Wyznaczone w ten sposób pola wypełniają Konkrety – przedmioty „znalezione“, „odrzucone“. Wysiłek namalowania faktury zostaje zastąpiony przez zastosowanie konkretnego materiału. Na dyktę zostały naklejone okładziny papierowe imitujące drewno w różnych fazach zniszczenia, blachę albo papę, tynk, marmur. Niektóre z nich sprawiają wrażenie wyciętych z wcześniej realizowanych monotypii barwnych. Wpisano je w ściśle określone geometryczne figury, najczęściej prostokąty i trapezy. Papier, czasami naklejony na tekturę, został specjalnie zniszczony, pozadzierany, podrapany (...). W jakiś dziwny i przewrotny sposób ta okaleczona, cierpiąca materia zaczęła oddziaływać poprzez swoją dekoracyjność i rytmiczność, a dzięki finezji kolorystycznej stała się piękna. Powoli też wkracza w obszary symboliki czasu, skłania do „nostalgicznych refleksji (...) nad przemijaniem piękna i pięknem przemijania“. 

Katarzyna Podniesińska, Między Metaforą a konkretem. Prace z lat 1954-1963, katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Krakowie, X-XII 2008, Kraków 2008

♣ do wylicytowanej ceny oprócz innych kosztów zostanie doliczona opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite)

Adam Marczyński (Kraków 1908 – Kraków 1985) studiował malarstwo w ASP w Krakowie w latach 1930-1936 pod kierunkiem prof. Władysława Jarockiego i Stanisława Pieńkowskiego. Dyplom otrzymał w 1936. W czasie studiów odbył podróż do Francji i Hiszpanii (1930), po ich ukończeniu - do Francji (1936). W latach 1933-1934 był związany z „Grupą Krakowską“ (tzw. pierwszą), z którą dwukrotnie wystawiał. Wykonywał też scenografie dla teatru „Cricot“. Pierwsze lata II wojny światowej spędził we Lwowie. Wrócił do Krakowa w 1941. Po wojnie podjął pracę pedagogiczną w ASP (od 1945, profesor 1951, dziekan Wydziału Malarstwa 1970-1972, emerytowany w 1979). Jednocześnie na powrót stowarzyszył się z kręgiem artystów skupionych wokół Tadeusza Kantora i Marii Jaremy, którzy w 1957 powołali tzw. drugą „Grupę Krakowską“. Marczyński pozostawał jej członkiem i wystawiał z nią do końca życia. Zajmował się malarstwem, rysunkiem, scenografią, grafiką warsztatową i ilustracją książkową. Wykonywał też polichromie w kościołach. W latach 50. tworzył kubizujące kompozycje malarskie o jasnym kolorycie, sugerujące ni to pejzaże, ni to widoki podwodnych światów, odznaczające się poetyckim, surrealnym nastrojem, przywołującym na myśl sztukę Paula Klee i Joana Miró. Z wyrazem prac malarskich współgrały jego ówczesne rysunki, kreślone delikatną kreską. Od ok. 1960 wykonywał cykl obiektów pt. Konkrety, nawiązujących do malarstwa materii, w których wykorzystywał jako tworzywo płaty drewnianej sklejki lub forniru, papę, rzadziej blachę, poddawane dodatkowo różnym zabiegom, jak nadpalanie, niszczenie powierzchni itp. Od połowy lat 60. tworzył obiekty o elementach zmiennych - budowane z zestawianych dowolnie „pudełek“ o uchylnych wieczkach. Różne konfiguracje ich nachylenia powodowały zmienne rytmy całości kompozycji. Artysta wiele wystawiał, m.in. na Wystawie Olimpijskiej, Londyn 1948 (wyróżnienie i dyplom), Biennale Sztuki w Wenecji w 1956, II i III Wystawie Sztuki Nowoczesnej, Warszawa 1957 i 1959, II Międzynarodowym Biennale Grafiki, Lublana 1957 (nagroda honorowa), Biennale Sztuki w Sao Paulo 1959 i Documenta w Kassel 1959, Sympozjach „Złotego Grona“, Zielona Góra 1963 i 1965, I Biennale Form Przestrzennych, Elbląg 1965.