Aleksander Władysław Malecki (1836 Masłów -1900 Szydłowiec), Krajobraz z sylwetą kościoła (Krajobraz górski, Krajobraz z okolic Monachium), 1869 r.

olej, płótno, 65,5 x 87 cm
sygn., opis. i dat. p. d.: „W. Malecki. Monachium 1869 r.”

Na odwrocie stempel niemieckiego (monachijskiego?) składu materiałów malarskich

Do obrazu dołączona jest ekspertyza Adama Konopackiego z 2015 r.

Opisywany i reprodukowany:
– „Kurier Warszawski” 1869, nr 259, s.2
– „Kurier Warszawski” 1869, nr 262, s.2
– „Kłosy” 1870, I półr., nr 256, s. 317 – reprodukcja z wystawy TZSP

Opisywany i reprodukowany w „Kurierze” i w „Kłosach” najprawdopodobniej na podstawie identyfikacji z tytułu i ilustracji z obrazem.

„Krajobraz z okolic Monachium, p. Maleckiego, obok głębokich i sumiennych studiów z natury, widnieje prawdziwym talentem. Okolica szczęśliwie obrana i pięknie przeniesiona na płótno.”
„Kurier Warszawski” 1869, nr 259, s. 2

„W roku 1869 kończy się pierwszy okres monachijski Władysława Maleckiego, trudno jednak ustalić, kiedy przybywa on do kraju, rozpoczynając drugi okres polski, krótki, bo trwający ledwie ponad rok. Wyznacznikami mogą tu być dwa obrazy olejne, które powstały w tym właśnie roku. Są nimi: „Krajobraz górski”, kat. 3, (znany też jako „Krajobraz z sylwetą kościoła” – pierwotny tytuł „Krajobraz z okolic Monachium”) oraz „Krajobraz z okolic Buska”. Ponieważ ten ostatni wystawiany był w lipcu na wystawie w Monachium, można przyjąć, że Malecki już w drugim kwartale 1869 roku znalazł się w Polsce, a zatem „Krajobraz górski” namalował jeszcze przed przyjazdem do kraju. (…) Refleksyjna zaduma emanująca z pejzażu, tchnącego jeszcze romantyczną nutą, pogłębiona została ciężkimi, szarymi przedburzowymi chmurami, spowijającymi rozmazany zarys gór i odcinającą się na tym tle sylwetą kościoła. Nieco wyraźniej ukazane zostały namalowane w tonacji brązów i zieleni pierwszoplanowe drzewa i podmokła ziemia, w prawej części obrazu widoczny jest wąwóz rzeki okalającej porośnięte wzniesienie z kościołem. Obraz ten osadzony jest silnie w nurcie monachijskiego malarstwa pejzażowego, reprezentowanego przez Eduard Schleicha i Adolfa Heinricha Liera.” A.Oborny „Poeta pejzażu”, [w:] Władysław Aleksander Malecki 1836–1900, Kielce 1999, s. 28.

„Dzieło to jest nieznaną dotąd w literaturze wersją niemal identycznej pracy znajdującej się obecnie w Muzeum Narodowym w Warszawie (w zbiorach od 1928 roku), znacznie mniejszej pod względem wymiarów i różniącej się nieznacznie szczegółami i kolorystyką (por. poniżej). Malecki często powracał do tych samych tematów i tworzył różne wersje tego samego dzieła. Trudno powiedzieć, który obraz został namalowany jako pierwszy, oba noszą tę samą datę roczną, więc z całą pewnością powstały w bardzo bliskich odstępach czasowych. Warszawska wersja pomimo tego, iż jest znacznie mniejsza, a co za tym idzie oszczędniejsza w szczegóły nie powinna być raczej uważana za szkic do większej kompozycji, jest to obraz przez artystę skończony i sygnowany. (…)

Wiadomo, że „Krajobraz górski” (pod tytułem „Krajobraz z okolic Monachium”) był wystawiany na Wystawie Obrazów w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim i reprodukowany pod postacią ryciny w tygodniku „Kłosy” w 1870 roku (nr 256, s.317 zob. ilustr.). Porównując rycinę z obiema wersjami obrazu — tą z Muzeum Narodowego w Warszawie i omawianą – trudno jednoznacznie określić, na podstawie, której wersji została ona stworzona, a co za tym idzie, która z prac była prezentowana na wystawie. Sposób ukazania szczególnie kościółka, proporcje jego wieży i kopułka, na rycinie mogłyby wskazywać, że pierwowzorem byt jednak omawiany, nieznany dotąd obraz, a nie jak sądzono jego mniejsza, warszawska wersja.”
Fragmenty ekspertyzy Adama Konopackiego z 2015 r.