Waldemar Fydrych (pseud."MAJOR"),"Freedom", 2021

Akryl, płótno, wymiary: 100x70cm, 2021

"Freedom jest dzisiaj synonimem wolności niemal we wszystkich kulturach. Kiedy pojawiła mi się chęć malowania na murach napisu Freedom, nagle pojawił się w umyśle rebus , Free_+ dom równa się freedom. Namalowałem ów rebus na murze podczas stanu wojennego. Grafitti to aby odróżniać napis Freedom, miało jedną literę E odwróconą czyli jakby osobisty Freedom. Obraz ma kilka planów: plan, jednym jest wypełnienie jednostkowej moim zdaniem tęsknoty za wolnością reprezentowane przez plaże pustą z rozstawionymi parasolami morzem i znajdującym się na widnokręgu słońcem. Innym planem jest widok wnętrza domu, w którym znajduje się obraz lub okno na świat z płynącym po widnokręgu statkiem , który reprezentuje ,wymiar wolności w podróżowaniu, czyli wolność w posiadaniu możliwości.. Planem podstawowym jest mur, na którym krasnoludek maluje grafitti z napisem freedom, w tym zawiera się moje wspomnienie kiedy malowałem podczas stanu wojennego, by wyzwolić się z ograniczeń tego czasu." Waldemar Fydrych ( MAJOR ).

Waldemar „Major” Fydrych

Życiorys artystyczny

Malarz, pisarz, happener. Waldemar “Major” Fydrych urodził się 8 kwietnia 1953 w Toruniu.

Jest magistrem historii (1980 r.) i historii sztuki (1987 r.) Uniwersytetu Wrocławskiego. W 2012 r. na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie obronił pracę doktorską pt. "Happening jako operacja integrująca, uzdrawiająca transformująca sztukę i rzeczywistość" pod nadzorem prof. Stanisława Wieczorka.

Znany jest na świecie jako organizator masowych happeningów oraz autor książek i graffiti krasnoludków. Działalność niezależną rozpoczął w latach siedemdziesiątych. Po sierpniu 80 r., stworzył we Wrocławiu “Ruch na Rzecz Nowej Kultury”. Wkrótce potem, w 1981 r. wydał “Manifest Surrealizmu Socjalistycznego” i zapoczątkował ruch Pomarańczowej Alternatywy. W czasie stanu wojennego, Polacy zapoznawali się bliżej z działalnością Majora poprzez graffiti krasnoludków malowane na plamach zakrywających antyreżimowe slogany. W sumie było ich ponad tysiąc w różnych miastach Polski. Począwszy od 1986 r., rozpoczął organizowanie trwającej do dziś serii happeningów – do roku 2006 ponad sześćdziesiąt – które przeszły do historii pod nazwą Pomarańczowej Alternatywy.

Waldemar Fydrych jest autorem pięciu książek, w tym dramatu „Don Generał” oraz malarzem, tworzącym charakterystyczne prace z wizerunkami krasnoludków. Jego książka "Żywoty Mężów Pomarańczowych" w lipcu 2014 r. została wydana przez londyńskie wydawnictwo Minor Compositions w języku angielskim ze słowem wstępnym słynnego duetu aktywistów The Yes Men oraz znanej amerykańskiej dziennikarki Anne Applebaum.

W 2013 roku został uznany w książce "Surrealism - 50 works You should know" autorstwa Brada Fingera wydanej przez Prestel Publishing, wydawnictwo należące do koncernu wydawniczego Random House, za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli Surrealizmu w historii tego nurtu obok takich twórców jak m.in. Picasso, Dali, Duchamp, Artaud.

Najbardziej znane happeningi autorstwa Waldemara „Majora” Fydrycha to:

1.      Tuby, czyli zadymianie miasta (1 kwietnia 1986);

2.     Święto Garnków (1 kwietnia 1987);

3.     Krasnoludki na Świdnickiej (1 czerwca 1987);

4.     Precz z U-Pałami (lipiec 1987);

5.     Czyn Antywojenny (1 września 1987);

6.     Papier Toaletowy – tzw. pierwsze rozdanie (1 października 1987);

7.     Dzień Milicjanta (7 października 1987);

8.     Dzień Terrorysty czyli Al Fatah (11 października 1987);

9.     Dzień Wojska czyli Manewry Melon w majonezie (12 października 1987);

10.  Kto się boi Papieru Toaletowego? – tzw. drugie rozdanie (15 października 1987);

11.   Wigilia Rewolucji Październikowej (6 listopada 1987); (1000 uczestników)

12.  Referendum na Świdnickiej (27 listopada 1987); (1500 uczestników)

13.  Dzień Mikołaja (6 grudnia 1987); (2000 uczestników)

14.  Karnawał RIO-botniczy (16 lutego 1988); (5000 uczestników)

15.  Dzień Tajniaka (1 marca 1988);

16.  Dzień Kobiet (8 marca 1988); zakończony aresztowaniem Majora Waldemara Fydrycha "w trybie doraźnym" na 2 miesiące bezwzględnego aresztu.

17.  Proces Majora (29 marca 1988); – proces odwoławczy, po którym uniewinniono i wypuszczono Majora

18.  Rewolucja Krasnoludków (1 czerwca 1988); (15.000 uczestników)

19.  Bratnia Pomoc wiecznie żywa (19 sierpnia 1988) (pod Śnieżką przy granicy polsko-czeskiej, dwa dni przed 20 rocznicą interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji);

20. Mieszkanko na Świdnickiej (21 października 1988);

21.  Rewolucja Październikowa (7 listopada 1988);

22. Wigilia wielkiej rocznicy (12 grudnia 1988) stanu wojennego.

23. Karnawał czyli Śledzik na Świdnickiej (7 lutego 1989);

24. Pogrzeb Stalina albo Pogrzeb Sobie Sam (21 marca 1989)

25. FSO, czyli Festiwal Sztuki Obecnej (1 czerwca 1989) zakończony koncertem zespołów: Kormorany, Big Cyc i Kult;

Za te działania był wielokrotnie nagradzany: m.in. w 1988 roku otrzymał Nagrodę Solidarności od Wydawnictwa Puls w Londynie, oraz Nagrody Polkul w Australii. On i kierowana przez niego Pomarańczowa Alternatywa są jedynymi dotychczas laureatami Nagrody „Popiół i Diament” ustanowionej przez reżysera Andrzeja Wajdę, która została przyznana w grudniu 1988 r.

“Wynagradzany” był także szczególną uwagą reżimowego MSW w Polsce, które obserwowało Majora Fydrycha i jego działalność. W marcu 1988 roku, w czasie happeningu, podczas którego rozdawał na ulicy podpaski higieniczne – produkt brakujący w owych czasach – Waldemar Fydrych został aresztowany i osadzony w więzieniu na trzy miesiące. Wobec masowych protestów został jednakże wkrótce wypuszczony.

Happeningi po 2000 roku:

•        2001: Obchody dwudziestolecia Pomarańczowej Alternatywy we Wrocławiu

•        2001: Obchody dwudziestej rocznicy Stanu Wojennego “Zejście do Podziemia”, w Głogowie, z Teatrem Kreatury

•        2002: Krasnoludek Prezydentem – Komitet Wyborczy “Weselsza i Kompetentna Warszawa”: Waldemar Major Fydrych kandyduje na Prezydenta Warszawy

•        2004: Happeningi “Stereotypy” we Francji: grudzień 2003 – kwiecień 2004 – praca ze studentami na Uniwersytecie d’Artois w Arras, happeningi w Arras, Paryżu i Lille (program nagrodzony przez Unię Europejską); kwiecień 2004 – maj 2004 – praca ze studentami na Uniwesytecie w Nancy zakończona happeningiem w dniu 1 maja 2004 z okazji Festiwalu Traverses w Nancy; czerwiec 2004 – praca ze studentami z Uniwersytetu w Nancy zakończona happeningiem w dniu 6 czerwca w Metz)

•        2004: Happeningi “Kijów Warszawa – Wspólna Sprawa” ; Major Fydrych bierze aktywny udział w Pomarańczowej Rewolucji na Ukrainie z happeningami w Warszawie, Lublinie, Lwowie, Tarnopolu, Chmielnickim, Winnicy i Kijowie.

•        2006: Warszawa: Komitet Wyborczy Wyborców “Gamonie i Krasnoludki” - Major pokonuje kandydatów dwóch z trzech partii współtworzących rządzącą koalicję.

•        2007: Warszawa: 6 happeningów “Wykształciuchy w akcji” podczas kampanii wyborczej do Sejmu.

•        2009: cykl happeningów w ramach 20. Rocznicy Upadku Komunizmu w Europie Środkowej

Książki autorstwa lub współautorstwa Majora Fydrycha:

•        “Hokus Pokus” - Wydawnictwo Aneks, rok 1990, 150 stron

•        “Żywoty Mężów Pomarańczowych” - Wydawnictwo Pomarańczowa Alternatywa, rok 2001, 300 stron

•        “Krasnoludki i Gamonie” - Wydawnictwo Pomarańczowa Alternatywa, rok 2006, 247 stron

•        “Pomarańczowa Alternatywa – Rewolucja Krasnoludków” - historyczny album fotograficzny – Wydawnictwo Pomarańczowa Alternatywa, rok 2007/2008, 310 stron

•        “Don Generał” - Dramat w trzech aktach, rok 2010, 60 stron.

•        „Major” -  autobiografia, Narodowe Centrum Kultury, 2013,  320 stron

Wystawy twórczości plastycznej Majora Fydrycha:

•        „Obrazy” - wystawa obrazów na Ostrowiu Tumskim we Wrocławiu, 1988 r.

•        „Krasnoludki i Pomarańczowa Alternatywa” - wystawa rysunków, Galeria Art New Media, Warszawa, 2002 r.

•        „Tysiąc Krasnoludków” - wystawa rysunków, Teatr Ósmego Dnia, Poznań, 2002 r.

•        „Pamiątka dla Wrocławia” - wystawa rysunków w ramach wystawy zbiorowej, Galeria BWA, Wrocław, 2003

•        „1000 krasnoludków dla Warszawy” – wystawa akwarel, Galeria Traffic, Warszawa, 2006 r.

•        „Waldemar Major Fydrych – sztuka dialektyczna wielkich form społecznych” - wystawa akwarel, Salon Sztuki YIA w Paryżu, Siedziba Merostwa III Dzielnicy, 2014 r.

•        „Waldemar „Major” Fydrych – Malarstwo” - wystawa akryli, Galeria „Oranżeria w Jabłonnej, 2019 r.

•        „Waldemar „Major” Fydrych – Wczoraj i Dziś - Fragmenty” - wystawa akryli i fotografii z happeningów artysty, Galeria XX1 w Warszawie, 2020 r.

Ważniejsze zagraniczne wystawy o Pomarańczowej Alternatywie od 2000

roku:

•        1989: Wystawa w ramach wystawy zbiorowej pt. „Les Utopies: Europe des Createurs”, Grand Palais, Paryż, Francja

•        2005: Wystawa na temat Pomarańczowej w Parlamencie Europejskim w Brukseli

•        2005: Wystawa na temat Pomarańczowej Alternatywy na Ukrainie (Donieck, Lwów, Dniepropietrowsk, Charków, Kijów), w tym ponad miesiąc na Akademii Kijowsko- Mohylańskiej, w Centrum Sztuki Współczesnej w Kijowie

•        2009: Cykl sześciu wystaw ulicznych w kraju oraz jedna w Berlinie w ramach 20. Rocznicy Upadku Komunizmu w Europie Środkowej

•        2009: Wystawa w ramach wystawy zbiorowej pt. „Performing Revolution – Revolutionary Voices from Central and Eastern Europe in 1980s” zorganizowanej przez The New York Public Library for the Performing Arts, Nowy Jork, USA

•        2011: Wystawa "L'Alternative Orange - La Revolution des Nains", Galeria Centre 59 Rivoli, Paryż, Francja

•        2011: Wystawa "La Alternativa Naranja - La Revolucion de los Gnomos", Hall Główny, Wydział Socjologii i Nauk Politycznych, Universidad Complutense de Madrid, Madryt,Hiszpania

•        2011: Wystawa „Happeningiem w Komunizm”, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków

•        2012: Wystawa „Major i Pomarańczowa Alternatywa”, Teatr Wojny w Sarajewie, Sarajewo, Bośnia i Hercegowina

•        2014-2015: Wystawa  w ramach wystawy zbiorowej pt. „Disobedient Objects”, Muzeum Wiktorii i Alberta, Londyn, Wielka Brytania

Niektóre z filmów dokumentalnych na temat działalności Majora Fydrycha:

•        “Pomarańczowa Alternatywa”, 24 min., reżyseria Mirosław Dembiński, 1988 r., nagrodzony w 1989 r. wieloma nagrodami m.in.: Nagrodą Główną w Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Oberhausen, Niemcy; Brązowy Lajkonik w Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie

•        „Major albo Rewolucja Krasnoludków”, 30 min., reżyseria Maria Zmarz-Koczanowicz, 1989 r.

•        “Krasnoludek Prezydentem”, 37 min., reżyseria Mirosław Dembiński, 2003 r.

•        “Krasnoludki jadą na Ukrainę”, 55 min., reżyseria Mirosław Dembiński, 2005 r., Nagroda Publiczności w Ogólnopolskim Niezależnym Przeglądzie Form Dokumentalnych w Kielcach.

•        „Nieustraszeni Pogromcy Absurdów”, 50 min., Discovery Historia, 2012 r.