Henryk Hayden (1883 Warszawa - 1970 Paryż), Pejzaż z domem wśród drzew, 1930 r.

olej, płótno, 38 × 52 cm
sygn. p. d.: Hayden
Reprodukowany:
„Henri Hayden. Mistrzowie École de Paris”, katalog wystawy, tekst Artur Winiarski, Villa la Fleur, Konstancin-Jeziorna, Warszawa 2013, s. 65.

„Rok 1921 przynosi przełom w sztuce Haydena. Pojawia się wówczas więcej pejzaży (…). U artysty, wychowanego od młodych lat na plenerach, a także ceniącego sobie letnie wyjazdy do Bretanii, musiało nieuchronnie dojść do przełamania impasu związanego z kubistycznym rygorem narzuconym przez mecenat z wszystkimi jego konsekwencjami [mowa o wczesnym mecenasie artysty, Rosenbergu]. (…) W zetknięciu z pejzażem Południa artysta doszedł do bolesnej konkluzji: „Uświadomiłem sobie, że podczas prób malowania z natury utraciłem potrzebną ku temu wizualną wrażliwość. Z pewnością próby odzyskania owej wrażliwości musiały mieć początek w pozbyciu się wszelkiej stylizacji, w której artysta narzuca własną wizję, czerpiąc z niej tylko to, co sam uzna za istotne. Nowa droga Haydena miała skupić się głównie na funkcjach mimetycznych. Tylko wierne naśladowanie natury i pokora malarska mogły pozwolić artyście na odzyskanie owej „wrażliwości”, o której pisał. (…) Już pierwsze pejzaże z Cassis z 1922 roku potwierdziły powrót artysty do klasycznej formuły przedstawieniowej”.
Mistrzowie École de Paris. Henri Hayden, red. A. Winiarski, Warszawa 2013, s. 53