Józef PANKIEWICZ (1866-1940), Pinie

olej, płótno; 65 x 77 cm;
sygn. p. d.: Pankiewicz

"Józef Pankiewicz, w latach 20. XX wieku zapoczątkował nurt polskiego koloryzmu. Wywarł ogromny w pływ na członków Komitetu Paryskiego, na artystów tak obecnie tak dobrze znanych jak m.in.: Jan Cybis, Józef Czapski czy Artur Nacht-Samborski. Przełomowym momentem w twórczości malarza był wyjazd w końcu pierwszej dekady XX wieku, nad Morze Śródziemne, gdzie w Saint-Tropez przebywał w towarzystwie np. Pierre’a Bonnarda. Jak pisze Elżbieta Charazińska: "Ostatecznie to wakacje w 1909 roku, spędzone nad Morzem Śródziemnym w Saint-Tropez, w towarzystwie Pieere’a Bonnarda i jego żony Marty, spowodowały opowiedzenie się Pankiewicza po stronie barwy i światła oraz ostentacyjny, odświeżający doznania powrót do studiów z natury. I choć wybrzeże Morza Śródziemnego, zwane "rajem odnalezionym", było w XIX stuleciu zalecane chorym (…), to dla malarstwa odkrył je Gustave Courbet, a zaanektowała generacja impresjonistów. Feeryczność barw i ich niepowtarzalna "świetlność" uwiodły całkowicie Paula Signaca (…) którego tam poznał Pankiewicz (…). Oślepiające słońce południa nadające ziemi, wodzie i niebu wyjątkowe natężenie barwne, wreszcie uroda niemal górzystego krajobrazu, schodzącego ku morzu, czy tarasowo rozplanowane gaje oliwne i winnice, swą przyszarzałą bądź szmaragdową zielenią kontrastujące ziemią, czerwone dachy zderzone z błękitem wody lub nieba, oferowały wyczulonemu na piękno Pankiewiczowi niezwykle szeroki wachlarz nowych inspiracji"
Elżbieta Charazińska, Józefa Pankiewicza batalia o czyste malarstwo [w:] Życie i dzieło. Artyście w 140. rocznicę urodzin. Katalog wystawy monograficznej, Muzeum Narodowe w Warszawie 9. I - 26.III. 2006, Warszawa 2006, s. 18.