CESARSKI I KRÓLEWSKI ORDER ORŁA BIAŁEGO Z GWIAZDĄ

Firma Eduard, Piotrogród 1917 r.

Order: brąz złocony, m. 85 g, wym. 101 × 60,8 mm; sygn.: K Эдуард

A w e r s: Order w kształcie dwugłowego orła ze złotymi głowami i rozpostartymi skrzydłami, dekorowanymi czarną emalią. Na piersi orła krzyż maltański zdobiony czerwoną i białą emalią. Między ramionami krzyża złote płomienie, na zakończeniach ramion złote kulki. Na krzyżu osadzony jednogłowy orzeł, prawostronny, z małą, złotą koroną na głowie, pokryty białą emalią. Powyżej dwa skrzyżowane miecze i kokarda zdobiona ciemnoniebieską emalią.

R e w e r s: Dwugłowy, złoty orzeł z czarną emalią. Na piersi orła krzyż łaciński zdobiony biało-czerwoną emalią, ze złotymi promieniami między ramionami i literą „M” w owalnym medalionie pośrodku. Wstęga orderowa ciemnoniebieska, współczesna, odpowiadająca pierwowzorowi, dł. 77 cm po złożeniu, z uchwytem dewizkowym. Stan zachowania: ubytki emalii.

Gwiazda

brąz złocony, emalie, m. 68 g, wym. 92 × 92 mm; sygn.: K Эдуард

Gwiazda ośmioramienna ze skrzyżowanymi dwoma mieczami. W środkowym medalionie krzyż maltański zdobiony czerwoną i niebieską emalią, na skrzyżowaniu ramion rozeta, między ramionami złote płomienie. Wokół krzyża szeroki pas dekorowany gałązkami liści laurowych na tle ciemnoniebieskiej emalii. Stan zachowania: bardzo dobry

Order i gwiazda wykonane przez firmę Eduard z Sankt Petersburga, założoną przez Eduarda Ditwalda (1868–1910), a po jego śmierci prowadzoną przez żonę i syna Włodimira.

Order Orła Białego jest najstarszym i najwyższym odznaczeniem państwowym Rzeczypospolitej Polskiej, nadawanym za wybitne zasługi cywilne i wojskowe. Został ustanowiony przez króla Augusta II w roku 1705. Otrzymywali go głównie magnaci, którzy wsparli króla w wolnej elekcji. Po III rozbiorze Polski order przestał być nadawany. Ponownie został ustanowiony w roku 1807 jako najwyższe odznaczenie Księstwa Warszawskiego i później Królestwa Polskiego. W roku 1831, po upadku powstania listopadowego, ukazem cara Mikołaja I został ustanowiony Cesarski i Królewski Order Orła Białego. Był on nadawany od roku 1831 do upadku caratu w wyniku rewolucji lutowej w 1917 r. i zachowany, ze zmianami, przez Rząd Tymczasowy. Nadawany był bardzo rzadko i zajmował trzecie miejsce w hierarchii orderów cesarskich. Z dawnego orderu Orła Białego zachowany został biały orzeł z gwiazdą, ale został umieszczony na tle dwugłowego orła carskiego w złotej koronie. Zachowano również stanisławowską dewizę na gwieździe „Pro Fide, Lege et Rege” („Za wiarę, prawo i króla”). Order posiadał dwie kategorie: wojskową i cywilną. W przypadku kategorii wojskowej ozdobiono order dwoma skrzyżowanymi mieczami umieszczonymi pod koroną cesarską wieńczącą odznakę oraz pod medalionem na gwieździe. Rząd Tymczasowy Rosji (15.03.1917–26.10.1917) zmienił wygląd orderu. Zamiast korony nad cesarskim orłem pojawiła się niebieska kokarda, a na gwieździe motto przypominające króla zastąpiły gałązki laurowe.

Prezentowany na aukcji Cesarski i Królewski Order Orła Białego z gwiazdą, kategoria wojskowa, wykonane w czasie sprawowania władzy przez Rząd Tymczasowy, jest wyjątkową rzadkością.