ZAŁUSKI, ANDRZEJ CHRYZOSTOM, Epistolarum historico-familiarum tomus tertius ...

ZAŁUSKI, ANDRZEJ CHRYZOSTOM, Epistolarum historico-familiarum tomus tertius (pełen tyt.: Andreae Chrysostomi in Załuskie Załuski, primo Kiioviensis, postea Plocensis et nunc Varmiensis episcopi, Sacri Romani Imperii principis, terrarum Prussiae praesidis et supremi regni Poloniae cancellarii, Epistolarum historico-familiarium tomus tertius gesta in Polonia totius decennii ab anno 1701. continens), druk. Kolegium Jezuitów w Braniewie, Braniewo 1711; trzeci z czterech tomów zbioru listów biskupa Załuskiego opisujących w układzie kronikarskim (rok po roku) wydarzenia historyczne przypadłe za jego życia: od 1665 do 1710 r. (umarł w 1711 r.); opisuje dekadę 1701-1710, podczas której Załuski pełnił funkcję biskupa warmińskiego; pierwszy rocznik kroniki rozpoczyna się opisem koronowania Fryderyka I na króla w Prusiech, pojawią się też liczne wątki związane z toczącą się w tym czasie III wojną północną (1700-1721), w tym okupacją Lidzbarka – biskupiej siedziby – przez wojska szwedzkie; sto lat później Feliks Bentkowski pisał o kronice Załuskiego: szacowne to dzieło, ale nie dla prostych dylettantów (Historya literatury polskiej, 1814); 16 + 908 + 8 str., st. db., charakterystyczne zażółcenia, oprawa twarda, pergaminowa z epoki, ślady zawilgocenia, pęknięcie u góry grzbietu, w dolnej części oprawy grzbiet lekko poluzowany, na karcie tyt. dwa stare wpisy własnościowe: M. Andreas Lipiewicz, Sebastiani Fratri Rybczyński A. 1711 (osoby zidentyfikowane, biogramy poniżej); format 4°;
Andrzej Chryzostom Załuski, herbu Junosza (1650-1711). Kaznodzieja, tłumacz, kanclerz wielki koronny od 1703, biskup warmiński od 1699 r., płocki od 1692 r., kijowski od 1683 r., poseł nadzwyczajny Rzeczypospolitej w Królestwie Francji w 1674 r., poseł Rzeczypospolitej w Królestwie Hiszpanii, kanclerz królowej Marii Kazimiery.
Andrzej Dominik Lipiewicz (1724-1778). Ksiądz, nauczyciel, pisarz, rektor Akademii Krakowskiej.
Sebastian Rybczyński – wysoki urzędnik królewski, w dokumentach z epoki występuje jako Decretorum Curiae Regni et Comissarius Sacrae Regiae Majestatis et Reipublicae Notarius.
SZTAMBUCHY (łac. album amicorum), popularne do końca XIX w. pamiętniki, zbiory autografów przyjaciół właściciela, często bogato ilustrowane przez osoby pozostawiające swoje wpisy;