Przezdziecki Aleksander, Rastawiecki Edward. Wzory sztuki średniowiecznej i z epoki Odrodzenia po koniec wieku XVIII w dawnej Polsce. Wydawane przez... Seria I. Warszawa i Paryż 1853-1855. Zakład chromolitograficzny M. Fajansa. Drukarnia Józefa Unger, frontispis (chromolitografia), kart tekstu [127], tablic rycin 40 (w miejsce 47, chromolitografie Maksymiliana Fajansa); tablic rycin 4 (litografie czarno-białe), 28 cm, oprawa z epoki półskórek ze złoceniami, brzegi kart marmoryzowane, zachowana przednia okładka zeszytowa
Monumentalne wydawnictwo wydawane przez Aleksandra Przezdzieckiego i Edwarda Rastawieckiego, prezentujące wybrane zabytki sztuki polskiej od średniowiecza do XVIII wieku. Dzieło, wydawane zeszytami, było jednym z największych i najkosztowniejszych przedsięwzięć wydawniczych na rynku polskim w XIX wieku.
Tekst równolegle w języku polskim i francuskim. Ozdobę dzieła stanowią chromolitografie (m.in. Henryka Waltera) wykonane według rysunków W. Gersona, B. Podczaszyńskiego, L. Łepkowskiego, K. Balickiego, J. Wojnarowskiego, J.A. Drewaczyńskiego, L. Dembowskiego, Wł. Łuszczkiewicza). Seria pierwsza opisuje m.in.: Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, Kielich Św. Wojciecha w Trzemesznie, Relikwiarz Katedry Kujawskiej, Grobowiec Bolesława Śmiałego w Ossyachu, Portrety Św. Wojciecha i Św. Stanisława, Ornat perłowy w Częstochowie, Talerz emaliowany króla Aleksandra, Skrzyneczkę na klejnoty królowej Bony, Klejnoty po Zygmuncie I, Oprawę od książki Zygmunta Augusta, Ołtarzyk hebanowy w skarbcu Częstochowskim, Buławy hetmańskie; Ornat Kmity z męczeństwem św. Stanisława, Pochwę od szabli hetmana Żółkiewskiego.
Stan zachowania: otarcia i zaplamienia oprawy, brak 7 chromolitografii i 4 kart tekstu, ryciny i karty z tekstem poprzestawiane przez introligatora, na kartach miejscami nieznaczne zabrudzenia i charakterystyczne zażółcenia.
Lit.: A. Banach, Polska książka ilustrowana 1800-1900, poz. 47.
Spis
4 karty przedtytułowe i tytułowe (w języku polskim i francuskim)
frontispis (tablica L) + 2 karty tekstu
Kielich św. Wojciecha w Trzemesznie (tablica X) + 2 karty tekstu
drzeworyt (tablica I)
Kielich Dąbrówki z patyną w Trzemesznie (tablica Xx; tablica Y) + 7 kart tekstu
Drugi kielich Dąbrówki w Trzemesznie (tablica Yy) + 2 karty tekstu
Relikwiarz katedry kujawskiej (tablica U) + 2 karty tekstu
Czara obrządkowa z patyną w katedrze płockiej (tablica A; tablica Aa; tablica B) + 4 karty tekstu
Grobowiec Bolesława Śmiałego w Ossyachu (tablica E) + 4 karty tekstu
Spis chronologiczny tablic (2 karty)
Rzeźba z bursy jerozolimskiej w Krakowie (tablica F) + 4 karty tekstu
Monstrancja inflancka z Połocka (tablica C) + 2 karty tekstu
Dwa obrazy z ołtarza kaplicy Jagiellońskiej w katedrze krakowskiej. Dysputa z doktorami i Pokłon Trzech Królów (tablica S; brak tablicy Ss) + 5 kart tekstu
Relikwiarz Świętego Zygmunta w skarbcu katedry krakowskiej (tablica Ż) + 2 karty tekstu
drzeworyt (tablica IV, III, II)
Głowa srebrna Św. Zygmunta w Płocku (tablica P; tablica Pp) + 4 karty tekstu
Skrzyneczka na klejnoty królowej Bony (tablica Hh) + 2 karty tekstu
Talerz emaliowany króla Aleksandra (tablica W) + 2 karty tekstu
Święty Wojciech i Święty Stanisław, najdawniejsze obrazy w katedrze krakowskiej (tablica I) + 2 karty tekstu
Racjonał perłami szyty przez królową Jadwigę (tablica H) + 4 karty tekstu
Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej (tablica N; tablica Nn) + 5 kart tekstu
poprawki – 2 karty
Ornat perłowy w skarbcu częstochowskim (tablica Kk) + 4 karty tekstu
Grobowiec Fryderyka Jagiellończyka (tablica Żż) + 3 karty tekstu
Buławy hetmańskie w skarbcu częstochowskim (tablica Dd) + 2 karty tekstu
Głowa srebrna Św. Maryi Magdaleny (tablica R) + 2 karty tekstu
Pomnik nagrobny Kallimacha (tablica Cc) + 2 karty tekstu
Dwa obrazy wotywne w Kaplicy Matki Boskiej Bolesnej (tablica T; tablica Tt) + 2 karty tekstu
Puszka srebrna do komunikantów (brak tablicy Rr) + 3 karty tekstu
Errata – 1 karta, tekst w języku francuskim
Książka do nabożeństwa i naszyjnik Maryi Ludwiki (tablica Ww) + 2 karty tekstu
Kielich szczerozłoty w katedrze płockiej (brak tablicy Ll) + 2 karty tekstu
Relikwiarz czerwiński (tablica Uu) + 3 karty tekstu
Obraz nagrobny Wirzbięty (tablica Ii) + 3 karty tekstu
Pochwa od szabli hetmana Żółkiewskiego (tablica Bb) + 2 karty tekstu
Klejnoty po Zygmuncie I (tablica G) + 4 karty tekstu (francuski oprawiony wcześniej)
Klejnoty Zygmunta III (brak tablicy Gg) + 2 karty tekstu
Ołtarzyk hebanowy srebrem wykładany (tablica O) + 2 karty tekstu, tekst franc. dalej
Klejnoty z XVI wieku (brak tablicy Oo) + 2 karty tekstu, tekst franc. dalej
Portrety dwóch żon Zygmunta Augusta (tablica M – wszyta wcześniej; brak tablicy Mm) + 7 kart tekstu
Relikwiarz na głowę Św. Floriana (tablica Z) + 2 karty tekstu
Monstrancja i relikwiarz Zygmunta I (tablica D) + 2 karty tekstu
Buńczuk turecki i strzała po Janie III (brak tablicy Ee) + 2 karty tekstu
Ornat Kmity z męczeństwem Św. Stanisława (tablica K) + 4 karty tekstu, tekst franc. Wcześniej
Wierzch kija pielgrzymiego i koronka ks. Radziwiłła (tablica Ff) + 2 karty tekstu
Infuła biskupa strzępińskiego (tablica Zz) + brak tekstu
Spis prenumeratorów (chromolitografia) + 4 karty tekstu