Jerzy TCHÓRZEWSKI (1928-1999), Krajobraz, 1964

olej, płótno; 80 x 100 cm;
sygn. i dat. śr. d: JTchórzewski 64;
opisany na odwrocie: J. Tchórzewski 64 / „KRAJOBRAZ”.
PROWENIENCJA:
– kolekcja prywatna, Warszawa
– spuścizna po artyście
WYSTAWIANY:
– Jerzy Tchórzewski. Malarstwo, Galeria Krzysztofory, Kraków 1987;
– Jerzy Tchórzewski. Inne spojrzenie. Prace z kolekcji prywatnych,
Kordegarda. Galeria Narodowego Centrum Kultury, Warszawa,
4 grudnia 2019 – 12 stycznia 2020;
– Jerzy Tchórzewski. Inne spojrzenie. Prace z kolekcji prywatnych, Muzeum
Archidiecezji Warszawskiej, Warszawa, 5 grudnia 2019 – 1 marca 2020.
REPRODUKOWANY:
– Jerzy Tchórzewski. Inne spojrzenie. Prace z kolekcji prywatnych,
katalog wystawy, Narodowe Centrum Kultury/ Muzeum Archidiecezji
Warszawskiej, Warszawa 2019, s. 30 (il.);
– Cierpienie formy. Jerzy Tchórzewski. Malarstwo. Katalog, red. K. Czerni
i J. Grabski, wyd. Irsa, Kraków 2019, s. 322.

Jerzy Tchórzewski wywodzi się z krakowskiego środowiska artystycznego.
Jego prace po raz pierwszy zostały zaprezentowane właśnie tam w 1948 roku.
Wydarzyło się to podczas I Wystawy Sztuki Nowoczesnej, która szybko została
zamknięta w wyniku kształtowania się nowej polityki końca lat 40. XX wieku.
W wystawie wzięli udział również Alfred Lenica, Tadeusz Brzozowski oraz
Kazimierz Mikulski. Twórczość wszystkich czterech malarzy, choć na różnych
jej etapach, łączy posługiwanie się estetyką zbliżoną do francuskiego
surrealizmu. W przypadku malarstwa Jerzego Tchórzewskiego, wrażenie
oniryczności czy liryczności kompozycji, towarzyszy mu również w kolejnych
latach działalności artystycznej. Poetyka przestrzeni zwizualizowana
za pomocą abstrakcyjnych, ale też energicznych – energetycznych, ścierających
się form, stanowi istotną rolę w dziełach artysty. Jego obrazy oraz
postawa artystyczna porównane są do demiurgicznych działań takich jak
powoływanie nowego życia z nieożywionej materii obrazu czy symboliczny
proces rozniecania żywiołu ognia z dwóch suchych polan, które utożsamiane
są jedno z artystą drugie materią rozpoczętego właśnie obrazu.
Wrażliwość artystyczna Jerzego Tchórzewskiego nie jest zamknięta jedynie
w „pikturalnych” ramach. Artysta cenił współczesną poezję, utrzymywał
relacje z ówczesnym środowiskiem literacki dzięki przyjaźni z Zbigniewem
Herbertem i Tadeuszem Różewiczem. Ta ożywiona wymiana myśli, czujności,
wrażliwości i emocjonalności samego autora sprawiają, że płótna malarza
poruszają również aspekty egzystencjalne i eschatologiczne.