Stanisław Żukowski, RUCZAJ, 1932

48,0 x 48,3cm - olej, tektura sygn. l. d.: S. Żukowski

Na odwrocie autorski napis (ołówkiem): „Ruczaj“ c. 1000 zł | S. Żukowski | 1932 r (Białoruś); poniżej notatki ramiarskie; ponadto na dolnej listwie ramy nalepka aukcyjna.

 

Ruczaj jest znakomitym przykładem impresjonistycznego malarstwa Żukowskiego. Artysta, jak zawsze, przekazuje widzowi stan napotkanej natury wzbogacony o osobiste odczucia. Z łatwością oddaje promienie ciepłego, intensywnego słońca i spienioną wodę szemrzącego strumienia. Szybkimi, pełnymi swobody, pociągnięciami pędzla buduje scenę wewnątrz leśnych ostępów, a jej głównym bohaterem ustanawia ukryty pod pagórkiem strumyk. Jedynie malowana gwałtownymi, krótkimi pociągnięciami piana wyznacza nurt krystalicznie czystej wody. Wykorzystując czysty błękit nieba artysta umiejętne zbudował głębię wiosennego krajobrazu.

Ruczaj prezentuje charakterystyczną dla malarza ekspresyjność, a jednocześnie precyzję w konstruowaniu planów i przestrzeni świetlno-powietrznej. Swoistą cechą jego dzieł jest również nasycenie gamy kolorystycznej łączącej ciepłe i zimne odcienie. Artysta po mistrzowsku oddaje przepełniony powietrzem pejzaż skąpany w promieniach ciepłego słońca a spokój płynącej wody sprawia, że obraz przepełnia liryczna nuta. Żukowski w ten sposób dzieli się z widzem zachwytem nad otaczającą go naturą.

 

Stanisław Żukowski jest jednym z najważniejszych polskich malarzy pejzażystów końca XIX i początku XX w. Malował pejzaże bezpośrednio z natury, preferując jasne, nasycone barwy. Artysta, będąc pod wpływem impresjonizmu, przywiązywał dużą wagę do światła, które bardzo umiejętnie wykorzystywał, jednocześnie swobodnie operując kolorem. Jego pejzaże wydają się bardzo realne i żywe, pełne powietrza i przestrzeni. Żukowski-impresjonista, starał się uchwycić w obrazach zmienność świata, ulotne wrażenia tego, co widział w naturze. Często malował w plenerze pejzaże Polesia, Puszczy Białowieskiej i Świsłoczy, stosując gęste, dynamiczne pociągnięcia pędzlem. Przedstawiał naturę w stanach przejściowych, skupiając się na zmianach pór roku oraz pór dnia. Z niezwykłym mistrzostwem ukazywał zarówno zmierzchy i poranki, jak i jesienne i wiosenne przełomy. Jednym z głównych tematów jego pejzaży była wiosna, pierwsze promienie ciepłego słońca, pierwsze kwiaty. W latach 1925-1939 aktywnie prezentował swoje dzieła na wystawach Warszawskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych oraz krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych.

W lutym 1935 roku w warszawskiej Zachęcie artysta prezentował ponad 40 obrazów, wśród których znalazł się Ruczaj w ostępach. Natomiast na początku 1936 roku w Krakowie miała miejsce wystawa prezentująca ponad 80 jego dzieł, wśród których znajdował się pejzaż zatytułowany Ruczaj w słonecznym dniu. Brak dokładnych opisów katalogowych uniemożliwia jednak jednoznaczną identyfikację tych obrazów.

(ЖУКОВСКИЙ Станислав Юлианович)

Stanisław Żukowski (Jędrychowice k. Grodna 1875 - Pruszków 1944) – malarz pejzażysta; w latach 1892-1901 studiował w Moskiewskiej Szkole Malarstwa, Rzeźby i Architektury, m.in u Siergieja Korowina, Abrama Archipowa i Isaaka Lewitana. Po studiach pozostał w Rosji. Od 1896 uczestniczył w wystawach Towarzystwa Pieriedwiżników; w roku 1907 otrzymał tytuł akademika. Od 1923 stale mieszkał w Warszawie, gdzie wielokrotnie wystawiał w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych. Był przede wszystkim znakomitym pejzażystą; malował także wnętrza i rzadziej portrety. Jego obrazy, zawsze wysoko cenione, niejednokrotnie były odznaczane medalami na wystawach - m.in. w roku 1912 na międzynarodowej wystawie w Monachium nagrodzono złotym medalem Jesienny wieczór. Podczas pobytu w Rosji, artysta najczęściej podpisywał swoje prace cyrylicą, później alfabetem łacińskim. Wiele jego obrazów znajduje się w polskich zbiorach muzealnych oraz w muzeach Moskwy, Petersburga i Mińska. Katalog znanych dzieł artysty zawiera bogato ilustrowana monografia, autorstwa M.U.Goriełowa [Stanisław Julianowicz Żukowskij, Moskwa 1982].