Józef Pankiewicz (1866 Lublin - 1940 Marsylia), Kwiaty w wazonie, l. 1917-1918

olej, płótno naklejone na tekturę, 48 × 33 cm w świetle oprawy
sygn. p. d.: „Pankiewicz”

Do obrazu dołączona ekspertyza dr hab. prof. Michała Haake

Po wybuchu I wojny światowej Józef Pankiewicz wraz z żoną Wandą wyjeżdża do Hiszpanii, gdzie najpierw klika tygodni mieszka w Barcelonie, a potem przeprowadza się do Madrytu. Madryt w tym okresie jawił się jako tętniące życiem artystycznym i niezwykłym bogactwem. To tutaj znajdowali schronienie artyści z ogarniętej wojenną zawieruchą Europy. „Już po zakończeniu wojny czasy te wspominał Pankiewicz w liście do Jasieńskiego: „Od początku wojny [...] byliśmy w Hiszpanii, prawie bez przerwy w Madrycie. Egzystencja była ciężka i przykra i nie można było z czasu korzystać jak w normalnych warunkach. Malowałem jednak, a że obrazów w Hiszpanii sprzedać nie można, więc je pewnie Pan zobaczy, gdy wrócę do kraju”. W Madrycie Józef Pankiewicz poznał Roberta Delaunaya, z którym dzielił pracownię i prawdopodobnie pod jego wpływem zmienił formułę malarską. W okresie tym, zwanym przez samego mistrza „epoką czystego koloru”, Pankiewicz wprowadzał do obrazów blokową architekturę i kubistyczne przedmioty tworzące martwe natury oraz organizował kompozycje nie na zasadzie konstrukcji geometrycznej, lecz wykorzystując kolor do ich budowania. Rozjaśnił paletę barw, wprowadzając zaskakujące w intensywności odcienie różowo-liliowe i ostrozielone.” (Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska, „Józef Pankiewicz,”, Kraków 1996, s. 18)
„Pankiewicz rozpoczął daleko idące eksperymenty fowistyczne z kolorem […] W malowanych wówczas obrazach akcenty rozkładają się różnie, ale tendencja fowistyczna dominuje. Płasko kładzione plamy czystych kolorów, osiągając maksymalne natężenie, budują formę.” (Elżbieta Charazińska, „Józefa Potakiewicza batalia o czyste malarstwo” w: „Józef Pankiewicz. Życie i dzieło. Artyście w 140. rocznicę urodzin”, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2006, s. 18.)