Polska, Kielich z monetami XVIII wiek(?) – Malbork
Piękny kielich z monetami. Typowy zabytek kultury szlacheckiej, popularny od XVII do połowy XIX wieku, gdzie spotyka się różnorodne formy. Do najbardziej poszukiwanych i cenionych wyrobów tego rodzaju należą zwłaszcza okazałe kufle i kielichy z manufaktur gdańskich, toruńskich i malborskich. Ciekawa, rzadko spotykana forma w postaci kielicha na stopie z dodatkowym wkładem srebrnym.
W kielichu brak 2 monet, po których zostały otwory w korpusie (prawdopodobnie odpadły wskutek użytkowania). Od wewnętrznej strony korpusu widoczne wyraźnie, że wprawiono w kielich monety mennicze, lub bardzo krótko pozostające w obiegu, co pozwala datować zespół na koniec XVII wieku. Jednocześnie duże zróżnicowanie materiału wskazuje na zlecenie, być może kolekcjonera ze Śląska - na co wskazywać może wrocławski medal, będący jedynym elementem zespołu niezwiązanym z obiegiem monetarnym sensu stricto – a nie typowe dla okresu XVIII i XIX wieku wprawienie w srebrny wyrób znalezionego w trakcie prac polowych skarbu.
Pozycja jednostkowa, będąca nie tylko ciekawym świadkiem historii, ale i wyśmienitej klasy zabytkiem sztuki złotniczej. Wyroby tej klasy są praktycznie niespotykane w handlu, a większość podobnych wyrobów zachowanych do dziś znajduje się w muzeach.
W korpus kielicha wprawione m.in.:
--trojaki krakowskie Zygmunta III Wazy
-orty gdańskie Zygmunta III Wazy
-ort toruński Jana II Kazimierza z 1663 roku Shatalin 2-4 (R4)
-ort gdański Jana II Kazimierza z 1662 roku Shatalin 1-2 (R4)
-tymf krakowski Jana II Kazimierza
-ort krakowski Jana II Kazimierza z 1668 roku
-ort Jana III Sobieskiego z 1677 roku – Shatalin 2-1 (R3)
-ort królewiecki z 1626 roku – Shatalin 1-1 (R4)
-ort królewiecki z 1662 roku
-ort królewiecki z 1674 roku
-ort królewiecki z 1665 roku
-dwu markówki szwedzkie 1656 i 1665
-medal Kittela wybity z okazji przygotowań do pokoju Wrocławskiego w 1742 roku (F.u.S 4274);
Na korpusie rycie we wzór liści dębu oraz wprawione monety z XVII wieku zakończone przy przejściu w stopę, co stanowi ciekawy łącznik z wylewem, zdobionym jedynie w drobny filigran.
Na stopie cecha miejska Malborka datowana na drugą połowę XVIII wieku (Gradowski str.112), imiennik JW i cecha dodatkowa.
Wyraźne oznaki długotrwałego używania, co dodatkowo wskazuje na zamówienie magnackie - użytkowy charakter przedmiotu tej klasy, którego wyrób z pewnością był kosztowny jest co do zasady nietypowy dla tego rodzaju zabytków, zwłaszcza wykonywanych w XIX wieku, gdzie ich charakter był już przeważnie czysto pamiątkowy.
Stan zachowania ogólny dobry, pomijając wskazane braki dwóch monet.
Srebro, średnica stopy 12,2 cm, średnica wylewu 9,5 cm, wysokość 27,7 , masa ogólna 850 g.
