Art advisor czyli doradca sztuki

Kiedy rynek sztuki urósł w siłę, coraz więcej kolekcjonerów prześciga się w pogoni za określonymi pracami „topowych” artystów i chce mieć pewność, że dokonali właściwego wyboru. Doradcy pomagają kolekcjonerom w zakupie dzieł sztuki, oferując szeroką gamę usług, aby jak najbardziej uprościć proces akwizycji. Doradca sztuki to zawód całkowicie niezależny. Jego zadaniem jest dostarczenie klientowi obiektywnej porady. W zamian za doradztwo w zakupie prac i doboru artysty, negocjacje z galeriami, licytowanie na aukcjach sztuki oraz wprowadzanie swoich klientów na rynek sztuki, doradcy zazwyczaj biorą 5 – 10% ceny sprzedaży dzieła lub pobierają stałą miesięczną lub czasem roczną opłatę. Mówiąc najprościej doradca sztuki kształci klienta, pomaga skupić jego zainteresowanie, a także zapewnia dostęp do najlepszych dzieł w granicach danego budżetu. Podczas korzystania z usług wykwalifikowanego doradcy, nabywa się ogromną wiedzę, która została pozyskiwana przez lata podczas obserwowania rynku sztuki, analizowania licytacji, zostaje się także wprowadzonym w wewnętrzne funkcjonowanie rynku. W przeciwieństwie do innych profesji, doradca sztuki to zawód który nie potrzebuje zezwolenia do wykonywania zawodu, gdyż istnieje brak organów regulacyjnych, które systematyzują go prawnie na rynku sztuki. Co oznacza, że może to być trudne dla klientów, ze względów finansowych jak i prawnych, oszacowanie klasy jaką prezentuje dany doradca. Usługi oferowane przez doradców sztuki mogą być niezbędne przy zakupie jak i sprzedaży dzieł, ale również przy posiadaniu kompletnej kolekcji, która wymaga kapitału managerskiego. Podobnie jak inni pośrednicy, doradcy sztuki mają lepszy dostęp do rynku niż większość ich klientów, co jest szczególnie istotne w nieprzejrzystym i nieprzewidywalnym rynku sztuki. Doradca jest zatem w stanie dodać wartość na trzy sposoby: oszczędzanie klientom czasu i pieniędzy oraz zmniejszenie ryzyka niepowodzenia.

W przeciwieństwie do domów aukcyjnych czy galerii, doradca nie ma w tym swojego udziału finansowego i nigdy nie powinien pracować po dwóch stronach jednej transakcji, ponieważ spowodowałoby to konflikt interesów. Dla wielu nabywców sztuki bardzo trudno jest zróżnicować jakość pomiędzy oferowanymi w sprzedaży pracami, dlatego też wielu kolekcjonerów polega na zaufanym doradcy, aby pilotować kompleksowość sztuki nowoczesnej, jak i funkcjonowania dzisiejszego rynku. Kolekcjonerzy to jedna ze składowych rynku, po środku którego znajdują się doradcy sztuki, którzy kierują i pomagają w wyborach wielu z nich.

Wraz ze wzrostem popytu, galerie często sprzedają dzieła tylko najbardziej lojalnym bądź wysokim rangą klientom, co utrudnia nowym nabywcom dostęp do pożądanych prac. Z drugiej jednak strony poważany doradca może wykorzystywać swoje kontakty, aby ułatwić dostęp do dzieła, które normalnie zarezerwowane jest jedynie dla stałych klientów. Natomiast wiele początkujących kolekcjonerów nie zdaje sobie sprawy z tak funkcjonującego rynku. Główne, wiodące galerie jednak są bardzo wybredne i często mają listę oczekujących klientów rozpisaną nawet na trzy lata do przodu.

Poza dostępem do unikalnych dzieł sztuki, doradcy pomagają również w udoskonaleniu gustów swoich klientów i wprowadzają ich do środowiska kupców, artystów i innych ekspertów. Doradca sztuki podaje wiedzę na tacy swoim klientom, która podparta jest znajomością zarówno sztuki, jak i innych dziedzin, które są niezbędne do płynnego poruszania się na tak skomplikowanym rynku. Poza tym niezwykle cenna, a przede wszystkim obligatoryjna jest zdolność do odróżniania i wyczucia wielkiego dzieła sztuki, a takiego które nie ma szans się nim stać.

Negatywnym aspektem powoływania się na doradcę sztuki jest rezygnacja z prywatnych upodobań na rzecz tego co może przynieść korzyść, nawet wbrew osobistym preferencjom. W rezultacie kolekcjonowanie sztuki staje się coraz bardziej homogeniczne i eklektyczne, a indywidualne zbiory zmieniają się w sporadyczne zjawisko.

Każdy kto jest kolekcjonerem lub chce się nim stać, może podjąć indywidualną decyzję o skorzystaniu z usług doradczych eksperta w dziedzinie handlu sztuką. Taka forma staje się niezwykle pomocna, jak i dostarcza cennej wiedzy potrzebnej w obrocie dziełami sztuki. Na pewno tego typu doradztwo jest konieczne dla „początkujących”, aby móc przetrwać i wypracować sobie odpowiednią pozycję na rynku sztuki.