Ceramika Huculska, POPIELNICZKA

drewno, inkrustacja, 1 poł. XX w., śr. 9 cm.

CERAMIKA HUCULSKA
Huculi to lud góralski pochodzenia ruskiego i wołoskiego, zamieszkująca rumuńską i ukraińską część Karpat Wschodnich - Gorgany, Czarnohorę, Świdowiec, Karpaty Marmaroskie, Połoniny Hryniawskie i Beskidy Pokucko-Bukowińskie. Obok Bojków i Łemków, to jedna z trzech głównych grup górali rusińskich. Huculi stworzyli oryginalną kulturę regionalną w dorzeczu górnego Prutu, na którą składają się wyjątkowe wyroby rzemiosła artystycznego takie jak ceramika, wyroby snycerskie oraz drewniane z inkrustacją, różnorodne tkaniny i wyroby metalowe, a także instrumenty muzyczne i tradycje ludowe. Kultura Hucułów fascynowała badaczy już od końca XVIII w., kiedy pisał o nich Baltazar Hacquet, a w późniejszych latach Wincenty Pol, natomiast apogeum zainteresowania Huculszczyzną przypada na okres Młodej Polski, czyli przełom XIX i XX w. Huculszczyznę szczególnym uwielbieniem obdarzali tacy artyści jak Kazimierz Sichulski, Władysław Jarocki i Fryderyk Pautsch. Wśród huculskich wyrobów artystycznych szczególne miejsce zajmuje oryginalna ceramika. Historia ceramiki huculskiej sięga XV w., kiedy tworzono produkty użytkowe, takie jak garnki czy miski. Funkcję dekoracyjną zaczęła pełnić na początku XIX w., od tamtej pory wytwarza się ceramikę o charakterystycznych wzorach, dekorowaną techniką półmajolikową. W dekoracji przeważają motywy roślinne, geometryczne, zoomorficzne (zwłaszcza konie, jelenie i ptaki) i antropomorficzne (polowania, muzykowanie, sceny z życia codziennego, postaci świętych), którym oprócz walorów estetycznych, czasem przypisywano również właściwości magiczne. Ceramika huculska charakteryzuje się żywą kolorystyką z przewagą barw podstawowych, a w dekoracji widoczne są wpływy orientalne, ruskie, wołoskie i polskie. Wytwarzano głównie misy, dzbany, talerze, świeczniki, patery, dzbanki, szkatułki, karafki oraz kafle zdobiące piece (huculskie piece kaflowe cieszyły się dużą popularnością w wielu regionach Europy). Głównymi ośrodkami wytwarzania ceramiki huculskiej były Kuty, Pistyń, Kosów i Kołomyja. Wyroby ceramiczne nie zawsze były anonimowe, znamy wiele nazwisk twórców, spośród których należy wspomnieć o Aleksandrze Bachmińskim, Michale i Józefie Baranowskich, Kazimierzu Woźniaku, Janie Broszkiewiczu, Tomaszu i Petroneli Nappach. Największy zbiór sztuki huculskiej w Polsce znajduje się w Muzeum Historycznym w Sanoku.