Jan Kanty GUMOWSKI (1883-1946), Krynica

litografia barwna, papier, 20 x 27,5 cm (zadruk), 30 x 39 cm (wymiary arkusza); sygn. na płycie p. d.: JGumowski.

Wydane staraniem Muzeum Narodowego w Krakowie w 1926 roku. Odbito w Zakładzie litograficznym Franciszka Zielińskiego i Sp. w Krakowie

Jan Kanty Gumowski (ur. 20 października 1883 w Krościenku nad Dunajcem, zm. 6 listopada 1946 w Krakowie) – polski malarz, grafik i rysownik.Urodził się w rodzinie lekarza Franciszka Gumowskiego i Józefy ze Stehrów, brat Mariana – historyka i numizmatyka. Po ukończeniu gimnazjum w Krakowie przez dwa lata uczył się w Wyższej Szkole Przemysłowej. W 1902 rozpoczął studia w Szkole Sztuk Pięknych, gdzie pod kierunkiem Józefa Mehoffera wypracował charakterystyczny sposób rysowania. Wybitne osiągnięcia podczas nauki zostały docenione przyznaniem srebrnego medalu w 1905 i nagrodzeniem rysunków wieczornych w 1906 i 1907. Równolegle do studiowania Jan Kanty Gumowski pracował w krakowskim Muzeum Narodowym i Archiwum Akt Dawnych, gdzie przeprowadzał inwentaryzację zabytków. M.in. był zaangażowany w prace rekonstrukcyjne przy insygniach królewskich. Po ukończeniu studiów na krótko wyjechał do Warszawy, gdzie znalazł zatrudnienie w pracowni witraży F.Białkowskiego. Po spowodowanym kłopotami finansowymi powrocie do Krakowa podjął pracę nauczyciela rysunku w Państwowej Szkole Przemysłowej. Kontynuował też naukę pod kierunkiem Konstantego Laszczki. Dzięki stypendium, które rodzina Czartoryskich przyznała w konkursie Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych wyjechał w 1911 na roczne studia do Florencji, a następnie do Monachium i Paryża. Powrócił w 1914 do Krakowa, wtedy też stał się członkiem Strzelca, gdzie przyjął pseudonim Rolicz. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich, wchodził w skład I Brygady. Początkowo był podoficerem żandarmerii, a następnie wachmistrzem. Walczył w bitwie pod Kostiuchnówką i podczas potyczki pod Jeziomą, w 1917 uzyskał stopień chorążego w 2 pułku piechoty pod dowództwem Michała Żymierskiego. Jesienią 1917 wszedł w skład Centrum Odbudowy Galicji, gdzie został referentem ds. architektury. W 1918 stanowił część załogi pociągu pancernego „Piłsudczyk”, a w późniejszym czasie walczył w grupie operacyjnej dowodzonej przez generała Aleksandra Karnickiego. Od lipca 1920 był zaszeregowany do 13 pułku Ułanów Wileńskich, potem, w stopniu rotmistrza, do 22 pułku Ułanów. Ze służby wojskowej wyniósł odznaczenia: „Za wierną służbę”, „Gwiazda Przemyśla”, „Pancerny Piłsudczyk” i „Krzyż Niepodległości” (w 1937 r. Po odejściu z wojska osiadł w Krakowie. Podczas II wojny światowej, w październiku 1942 został aresztowany i uwięziony w KL Auschwitz, skąd po dwóch miesiącach uwolniono go dzięki interwencji u wysokiego rangą hitlerowca, którego Jan Kanty Gumowski znał z czasów studiów w Monachium. Wkrótce okazało się, że jest śmiertelnie chory, zmarł 6 listopada 1946 i spoczął w grobowcu zaprzyjaźnionej z nim rodziny Malinowskich na cmentarzu Rakowickim.Tworzył stosując malarstwo olejne, akwarelę, szkice ołówkiem, piórkiem i technikę litografii, pastele. Najbardziej znaną częścią jego twórczości są teki litograficzne o tematyce architektonicznej. Ponadto malował pejzaże, portrety i sceny rodzajowe o tematyce wojskowej. Mniej znana, choć bardzo obszerna jest twórczość Jana Gumowskiego w zakresie rysunkowych rekonstrukcji historycznych zabytków architektury polskiej: miast, warowni, zamków.