Jan LEBENSTEIN (1930-1999), Bez tytułu, 1976

tusz, piórko, gwasz, papier; 50 x 70 cm;
sygn. i dat. l. d.: Lebenstein 76 (tuszem);
dedykacja autorska p. d.: Pour Madame et Monsieur Des Lauriers tres aimeesment Lebenstein (tuszem słaboczytelnie);

Wyjątkowo osobista kompozycja Jana Lebensteina opatrzona odręczną dedykacją dla prof. Guérarda des Lauriers, ordynatora oddziału psychiatrii paryskiego szpitala de la Salpetriere. W tle można dostrzec budynek szpitala, w którym leczył się Lebenstein. Rysunek pochodzi z kolekcji syna profesora Guérarda des Lauriers.
Jan Lebenstein był absolwentem warszawskiej ASP w pracowni Artura Nachta-Samborskiego. Debiutował w 1955 roku na Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Plastyki „Przeciw wojnie - przeciw faszyzmowi” w warszawskim Arsenale. W latach 1955-1959 tworzył „Figury kreślone”, następnie „Figury hieratyczne” by ostatecznie przybrały formę tak dobrze znanych „Figur osiowych”. W 1959 roku artysta wyemigrował do Paryża. W tym samym czasie „Figury osiowe” Lebensteina zostały zaprezentowane na I Biennale w Paryżu. Wtedy to, artysta otrzymał główną nagrodę a w 1961 roku została zorganizowana monograficzna wystawa malarza w Musee d'Art Moderne de la Ville de Paris. Niemalże równocześnie odbył się pokaz prac w Nowym Jorku. Był to czas, w którym informel w malarstwie odchodził w przeszłość a na arenę międzynarodowej sztuki wkraczał pop art. W takich warunkach, poszukiwania nowych tendencji w sztuce, malarstwo Jana Lebensteina stanowiło niezwykłe odkrycie i dowodziło wielkiej indywidualności artysty. Artysta chętnie odwiedzał podziemia Luwru, w których znajdowały się fascynujące i inspirujące zbiory archaicznych cywilizacji. Skłoniło to malarza do stworzenia własnej „lekcji zoologii”, prywatnej mitologii, w której kładł nacisk na zwierzęcą naturę człowieka.
Oprac. na podstawie: „Jan Lebenstein: Warszawa - Paryż. Prace z lat 1956-1972”, katalog towarzyszący wystawie w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki, red. P. Kłoczkowski, A. Szewczyk, Warszawa 2010.