Kitagawa UTAMARO (1753-1806), „Młoda kelnerka z herbaciarni Suminoe w Shiba”

z serii „Porównując wdzięki pięciu piękności” (Gonin bijin aikyo kurabe),
drzeworyt barwny, oban, 37 x 25 cm,
sygnatura l.d.: Shomei Utamaro hitsu, pieczęć: Honke,
wydawca: Omiya Gonkuro, około 1795-1796.
Stan zachowania: liczne ubytki zaślepione papierem, przebarwienia w partii twarzy, przetarcia i zagniecenia w partii kimona.

Artysta japoński, jeden z najważniejszych mistrzów drzeworytu japońskiego, wybitny przedstawiciel gatunku ukiyo-e. Uważany jest za niezrównanego twórcę bijin-ga - wizerunków pięknych kobiet. W latach 1770. związał się z pracownią Sekiena w Edo. Początkowo zajmował się ilustracjami do literatury popularnej, a okazjonalnie portretami aktorów kabuki. Artysta nawiązał współpracę z uznanym wydawcą Tsutaya Juzaburo i nadal wykonywał ilustracje do książek. Około 1791 przestał zajmować się ilustracjami i skupił na portretach pojedynczych kobiet. W 1793 zerwał współpracę ze swoim wydawcą i poświęcił się własnej twórczości, by latach 1790. wykształcić swój rozpoznawalny styl, którego centralną postacią były piękne kobiety dzielnicy Yoshiwara. Poza portretami kobiet z upływem czasu zaczął malować zwierzęta, owady, studia przyrody i ilustracje erotyczne (shunga). Artysta był jednym z niewielu japońskich twórców gatunku ukiyo-e, który w swoim kraju cieszył się sławą za życia. Utamaro i Hokusai to pierwsi japońscy artyści, którymi zainteresowała się Europa, wielbicielami jego twórczości byli m.in. Monet, Degas, Gauguin i Tolouse-Lautrec, w 1891 Edmond de Goncourd wydał jego pierwsza biografię.