Soroka Jerzy, 1832

Litografia Józefa Straszewicza z dzieła Les Polonais et les Polonaises de la Révolution du 29 Novembre 1830... Paryż, 1832. Wym.: 330 x 490 mm. Stan bardzo dobry.

Jerzy Soroka herbu Leliwa - 1750–1831 - dworzanin ks. Adama Kazimierza Czartoryskiego, uczestnik powstania listopadowego. Na zwołanym 11 IV 1831 r. zjeździe powiatowym w Oszmianie powołano trzyosobowy Komitet Rządzący Cywilno-Wojskowy z Ważyńskim jako prezesem; Soroka wszedł do niego obok Teodora Wańkowicza. Komitet rozpoczął organizowanie kancelarii i przejmowanie administracji majątków skarbowych oraz pobór podatków, lecz już w kilka dni potem wraz z częścią powstańców uciekł z miasta w obawie przed atakiem wojsk rosyjskich, pozostawiwszy swe akta urzędowe. Gdy 16 IV pułk liniowych Kozaków, dowodzony przez płk. Wierzilina, zajął Oszmianę i dokonał tam rzezi ludności cywilnej i powstańców, w ręce Rosjan dostało się też archiwum Komitetu, które skompromitowało wielu ziemian, w tym Sorokę. Aresztowany w Krzywsku został dostawiony do więzienia w Wilnie i poddany długim przesłuchaniom, w czasie których zachował się godnie. Śledcza komisja wileńska skazała go na śmierć, lecz z uwagi na podeszły wiek, złagodziła wyrok, orzekając pozbawienie praw cywilnych, zesłanie na Sybir i konfiskatę majątku z pozostawieniem pewnej jego części na utrzymanie rodziny. W październiku lub listopadzie tego roku Soroka zmarł w więzieniu w Wilnie i został pochowany w mogile zbiorowej na cmentarzu więziennym, mimo próśb żony o wydanie zwłok. Zaraz po śmierci nadszedł spóźniony ukaz carski o przebaczeniu i zwolnieniu S-i z więzienia.