Nitrolit. Wymiary: 47,5 x 55 cm
Sygnatura ręczna.
Stanisław Wałach (1919-1983). Naukę rysunku artysta rozpoczął dosyć wcześnie, w latach
1931-32 uczęszczał bowiem na zajęcia u Alfreda Terleckiego w
prywatnej krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, a przez trzy kolejne
lata kształcił się w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i
Przemysłu Artystycznego. Następnie uczestniczył w wieczorowych
kursach w Rzemieślniczej Szkole Zawodowej, pracując równolegle w
firmach malarskich. W 1938 roku Stanisław Wałach rozpoczął studia
w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w latach 1941-1943 naukę
kontynuował w krakowskiej Staatliche Kunstgewerbeschule. Po wojnie,
od 1945 roku, ponownie podjął studia w ASP w Krakowie. Dyplom
obronił w 1947 roku w pracowni Jerzego Fedkowicza.
Począwszy od
roku 1948, aż do roku 1951 malował polichromie w kościołach
Małopolski i Podkarpacia. W kolejnych latach również zajmował się
malarstwem monumentalnym, wykonał m.in. dekorację w Domu Esterki w
Radomiu (1956).
W 1953 roku artysta związał się ze środowiskiem
kieleckim, działał w grupie „W-57”. W tym okresie aktywnie
uczestniczył w życiu artystycznym, organizował ekspozycje, sam
również wiele wystawiał.
W 1958 roku Stanisław Wałach
otrzymał Dyplom Honorowy Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w
Krakowie, w 1959 roku wrócił na stałe do Krakowa, gdzie
kontynuował aktywną działalność artystyczną.
Artysta
uprawiał malarstwo sztalugowe i monumentalne, zajmował się również
rysunkiem i grafiką. We wczesnym okresie twórczości malował w
nurcie realistycznym, podejmując tematy kanoniczne w historii
sztuki: pejzaże, martwe natury, portrety i inne kompozycje
figuralne. Po wojnie artysta przez pewien czas realizował się w
nurcie socrealizmu, ostatecznie jednak wypracował swój
indywidualny, syntetyzujący styl, bliski kubizmowi i abstrakcji
geometrycznej, działający kolorem i fakturą kładzionej farby. W
latach 60. artysta zaczął jeszcze bardziej skupiać się na
fakturowości swoich dzieł, co doprowadziło malarza do
wykorzystywania w kompozycjach różnych materiałów (tzw. „odpadów
rzeczywistości”), co nasuwa skojarzenia z twórczością
Władysława Hasiora.
W latach 60. Stanisław Wałach
zainteresował się kosmonautyką i światem wyimaginowanym, od lat
70. coraz częściej w swoich obrazach ujmował różnorodne wizje
astronautyczne i niezidentyfikowane obiekty latające. Kierowany
szczególną pasją nawiązał kontakt z Towarzystwem Badań
Cywilizacji Pozaziemskich. Został też członkiem korespondentem
Brazylijskiego Towarzystwa Studiów nad Latającymi
Przedmiotami.
Stanisław Wałach pokazywał swoje prace na
wielu wystawach zbiorowych i indywidualnych w kraju i na świecie,
wystawiał m. in. w Krakowie, Kielcach, Oslo, Berlinie, Moskwie czy
Piennes. Artysta był niejednokrotnie nagradzany za swoją twórczość,
otrzymał np. Medal Stanisława Wyspiańskiego na Dorocznym Salonie
Malarstwa Krakowskiego (1977).
Sztuka Stanisława Wałacha
jest ceniona również za granicą, gdzie artysta jest znany głównie
jako malarz obrazów kosmologicznych. Szczególną sławę przyniosła
mu indywidualna wystawa w Stanach Zjednoczonych, która odbyła się
w 1977 roku w Chicago.
