PIŃSK, SEJM I RZECZYPOSPOLITEJ. Instrukcya od Na Senatorow

PIŃSK, SEJM I RZECZYPOSPOLITEJ. Instrukcya od Na Senatorow, Dygnitarzow Urzędnikow Ziemskich Grodzkich Rycerstwa Slachty Patryotow Powiatu Pinskiego J V Xciu Imci Józefowi Radziwiłowi ordynatowi kleckiemu y JWJP Ludwikowi Orzeszko Stolnikowi Ptlu naszego, y Marszałkowi Konfederacyi przez Nas Za Uniwersałami J V Xcia Imci Prymasa na Seymiku ante Coronationis in loco Subito Comilorum Dnia 29 Octobris in Anno 1764 wydanemi zgromadzonych Posłom Obranym dana; 8 nlb. str. (tekst na siedmiu), st. sł., kartki sklejone paskiem papieru tworzącym rodzaj grzbietu (z odręcznymi dopiskami), ostatnia kartka prawie całkowicie oderwana od pozostałych (ma też mniejszy format), zagięcia, zabrudzenia, naddarcia i nieznaczne ubytki papieru; wymiary: ok. 230x345 mm (ostatnia kartka: 180x305 mm); CIEKAWE ŹRÓDŁO DO POZNANIA FUNKCJONOWANIA DEMOKRACJI SZLACHECKIEJ W XVIII WIEKU;

Instrukcja sejmikowa dla dygnitarzy i urzędników ziemskich zasiadających w Senacie Rzeczypospolitej: Imci Józefowi Radziwiłowi ordynatowi kleckiemu (Józef Mikołaj Radziwiłł herbu Trąby, 1736-1813) i Ludwikowi Orzeszko (stolnikowi i Marszałkowi Konfederacji Powiatu Pińskiego) z 29 X 1764 r. (29 Octobris in Anno 1764), czyli już po elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego z 7 IX 1764; rękopis polski, ale z licznymi wtrętami łacińskimi, po krótkiej części wprowadzającej złożony z punktów, w których szlachta formułowała swoje oczekiwania i wyrażała opinie: 1) szlachta wyraziła zadowolenie z wyboru Piasta (czyli kandydata polskiego, a nie cudzoziemca) na tron polski; 2) podkreślono konieczność zachowania pokoju w Rzeczypospolitej i jej integralności terytorialnej (Pokoju y Całości Rzeczy Pospolitey) oraz obowiązujących w niej praw; 3) odwoływano się do poczynań zwołanego pod węzłem konfederacji sejmu konwokacyjnego, który obradował od 7 V do 23 VI 1764 r. w Warszawie; 4) uznano, że zarówno sejm konwokacyjny, jak i elekcyjny były chwalebnie y Ojczyznie zbawiennie odprawione…; 5) mowa o naznaczonych przez sejm konwokacyjny komisarzach; 6) odniesiono się do projektu wprowadzenia papieru stemplowego; 7) mowa o utworzeniu nowej mennicy w związku z tym, że ogołocenie kraju z Dobrych a wprowadzienie złych do niego Monet stało się przyczyną Całego narodu Szkody; 8) o potrzebie utworzenia Szkoły Rycerskiej dla Młodzi Slacheckiey (ten słuszny postulat zrealizowano 15 III 1765 r., kiedy otwarto taką szkołę w Warszawie); 9) postulat wprowadzenia dogodnych dla powiatów kursów poczty; 10) poruszono sprawę potrzeby dania satysfakcji jednemu z obywateli powiatu; 11) odniesiono się od zagadnienia funduszy potrzebnych na działalność Kanoniczek Warszawskich; 12) o potrzebie Lex Sumptuaria (prawa przeciw zbytkom); 13) podniesiono problem zbiegostwa poddanych na teren województw wołyńskiego i kijowskiego, skarżąc się na to, że przez bliskość Poddani z Dóbr Szlacheckich Dziedzicznych czysto wychodzą, y Żadney staysfakcyi w odebraniu onych pokrzywdzeni doczekać się nie mogą, w związku z tym domagano się wprowadzenia prawa, na mocy którego można byłoby pociągnąć do odpowiedzialności posesjonatów przetrzymujących zbiegów; 14) pochwalano istnienie Kościoła Grekokatolickiego (Unickiego) i domagano się umieszczenia jego metropolity wśród biskupów-senatorów; 15) poruszano zagadnienie regulacji prawnych odnośnie unitów; 16) domagano się docenienia ważnych osobistości, w tym Michała Kazimierza Ogińskiego; 17) o potrzebie nagrodzenia przez majestat królewski referendarza Przezdzieckiego, Antoniego Tadeusza; 18) kolejne prośby o rekomendacje u króla, m.in. dla Jerzego Albrychta Radziwiłła; 19) o potrzebie powiększenia aukcji żołnierza (czyli zwiększenia stanu liczebnego wojska) w Wielkim Księstwie Litewskim; 20) odnoszono się do decyzji sądów kapturowych działających w okresie bezkrólewia; 21) odnoszono się do zagadnienia sporów gruntowych, w których pokrzywdzonych miało zostać wielu obywateli powiatu; 22) postulat powołania na sejmie koronacyjnym komornika granicznego (czyli urzędnika ziemskiego zajmującego się prowadzeniem procesów o granicę i sporządzaniem map gruntów); 23) o potrzebie zajęcia się przez króla sprawą urzędników powiatu, którzy służyli dobru publicznemu z nadwyrężeniem własnych substancyi (czyli majątków); 24) o akceptacji konstytucji województwa bracławskiego; 25) mowa o zasługach jednego z obywateli (punkt przekreślony); 26) odnoszono się do problemów miejscowej gminy żydowskiej (kahał Piński).