W. Kossak – Wspomnienia. 1913. Z dedykacją autora.

KOSSAK Wojciech - Wspomnienia. Z 92 illustracyami w tekście oraz 8 kolorowemi na osobnych kartach. Kraków 1913. Nakł. G. Gebethnera i Spółki. 4, s. [14], 348, tabl. 12 (w tym 8 barwnych). opr. pł. z epoki, obcięcie prószone.
Maliszewski 3653. Opr. lekko zakurzona, poza tym stan bardzo dobry. Odręczna dedykacja autora: "przyjaciółce Kossaków pannie Maryi Kozak Wojciech Kossak". "'Wspomnienia' Kossaka ukazały się drukiem w Krakowie w r. 1912 (i drugi nakład w 1913 r.), w luksusowej szacie graficznej, z ilustracjami specjalnie dobranymi i wykonanymi przez autora, wywołując wiele pochlebnych recenzji i uwag [...]. 'Wspomnienia' [...] przynoszą stosunkowo niewiele informacji dotyczących twórczości malarskiej Kossaka. Dają nam jednak pojęcie np. o ogromie prac przygotowawczych, które musiał podejmować jako malarz panoram. Gruntowne studia literatury dotyczącej czy to bitwy racławickiej [...] czy walk pod Somosierrą [...] uzupełniały wyjazdy na tereny tychże bitew [...]. Niezwykle plastyczny jest we 'Wspomnieniach' opis świeżo wówczas odkrytego Zakopanego, wypraw w Tatry prowadzonych przez T. Chałubińskiego, zdobywania szczytów, wieczorów przy ogniskach i tańcach góralskich - jeden z pierwszych i celniejszych w naszej literaturze [...]. Najsilniej jednak na artystę oddziałał pobyt w Wiedniu i Berlinie [...]. Opisy błyszczących przyjęć i balów, kapiących od złota mundurów, wytwornych toalet, jak i galopujących koni, sfory psów i dźwięków trąbek wojskowych i myśliwskich - przeplatane anegdotami, charakterystyką obyczajów i etykiety dworskiej - świadczyły o umiejętności obserwowania, podpatrywania i przekazywania spostrzeżeń" (z przedmowy K. Olszańskiego do "Wspomnień" (War. 1971, s. 33-37)).