Wyszukiwanie zaawansowane Wyszukiwanie zaawansowane

Kolekcjonowanie polskiej ceramiki

Na polskim rynku jest coraz więcej firm, które mają w ofercie unikatowe, często własnoręcznie robione i malowane artykuły gospodarstwa domowego. Jednakże warto zwrócić uwagę na wieloletnią tradycję rynku polskiej ceramiki użytkowej, w szczególności lat 50. i 60., kiedy to powstały lub rozwinęły swoją działalność najbardziej znane zakłady i spółdzielnie. W ofercie systematycznie odbywających się aukcji ceramiki można znaleźć wytworzone w tamtym okresie kultowe przedmioty lub przedmioty zaprojektowane przez znanych i cenionych polskich projektantów. 

Kolekcjonowanie polskiej ceramiki

Rozwój polskiego wzornictwa ceramiki użytkowej

W 1950 roku z inicjatywy Wandy Telakowskiej, niezwykle ważnej postaci dla powojennego rozwoju polskiego wzornictwa powstał Instytut Wzornictwa Przemysłowego. W Instytucie prowadzono prace badawcze, projektowe oraz organizowano wystawy prezentujące osiągnięcia polskiego wzornictwa. Niestety w 1969 roku władze podjęły decyzję o gruntownej reorganizacji placówki i pozbawienia jej zaplecza warsztatowo-projektowego. Kolejnym krokiem w historii polskiego powojennego wzornictwa przemysłowego było powołanie w 1951 roku Zakładu Ceramiki i Szkła Instytutu Wzornictwa Przemysłowego. Pierwsze pionierskie lata zakładu, gdy organizowano warsztaty i zdobywano zawodowe doświadczenie, były czasem, w którym rynek krajowy był niezwykle chłonny i początkowo niemal wszystko znajdowało zbyt, gorzej przedstawiała się sytuacja eksportu wytworzonych produktów.

Najważniejsze zakłady ceramiki artystycznej

Wytwórnia naczyń kamionkowych z Bolesławca na Dolnym Śląsku w okresie przedwojennym działała pod dwiema nazwami: Reinhold & Co. lub Julius Paul & Sohn i Wemer & Co. Konkretny zakład możesz określić, przyglądając się sygnaturze, która pomoże również wskazać orientacyjny czas powstania naczynia.

Wytwórnia "Kristoff" z Wałbrzycha znana jest pod wieloma nazwami, co wynika z burzliwych losów przedsiębiorstwa i zmieniających się właścicieli. Od 2010 roku zakład nosi nazwę Porcelana Krzysztof. Dziś cenne będą wyroby, na których widnieje jedna z dwóch nazw: Krister Porzellan Manufaktur (XIX w.) lub Zakłady Porcelany Stołowej "Krzysztof" (lata 50. XX w.).

Zakłady Porcelany "Ćmielów" należą do najstarszych wytwórni ceramiki w Polsce. Ich historia sięga XVIII wieku. Po 1887 roku ich symbolem graficznym była korona zwieńczona krzyżem z inicjałami D i L, które oznaczały ówczesnych właścicieli przedsiębiorstwa - rodzinę Druckich-Lubeckich.

W latach 50. XIX wieku założono zakłady w Chodzieży, które obecnie są połączone z wytwórnią ćmielowską. Polskie Fabryki Porcelany Ćmielów i Chodzież są największym w Europie producentem ceramiki cienkościennej. Wyroby od początku działalności eksportowane były za granicę. Chodzieska wytwórnia tworzyła porcelanę i naczynia fajansowe po 1896 roku. W czasie II wojny światowej Niemcy zunifikowali wszystkie zakłady porcelany i porcelitu, a wytwórnia z Chodzieży działała pod nazwą Porzellan-und Steingutfabriken in Kolmar.

Fabryka Fajansu we Włocławku powstała w XIX wieku i od razu zyskała sławę dzięki swoim wysokiej jakości produktom ceramicznym. W podobnym czasie we Włocławku działało przynajmniej pięć fabryk fajansu. Zastawy stołowe, miski i talerze z tej wytwórni można rozpoznać po charakterystycznym kolorowym florystycznym wzorze. 

Ważni projektanci ceramiki PRL

Kolekcjonowanie polskiej ceramiki

Danuta Duszniak

Urodziła się w 1926 roku we Lwowie. W latach 1947-1952 studiowała na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W latach 1953 – 1968 była projektantką w Zakładzie Ceramiki i Szkła IWP w Warszawie. Opracowała cieszące się popularnością w latach sześćdziesiątych formy galanteryjne, m.in. Wazon "Rock and Roll", "Pień", a także serwisy do kawy m.in. "Prometeusz", i "Koko". Przygotowywała także projekty rozbudowanych kompletów naczyń dla zakładów gastronomicznych i hoteli. W latach 60. współpracowała z Cepelią przy projektowaniu odzieży. W latach 1970-1982 była kierownikiem artystycznym Spółdzielni Rękodzieła Artystycznego "Kanon" w Warszawie. 

Lubomir Tomaszewski

Urodził się w 1923 roku w Warszawie, zmarł w 2018 w Nowym Jorku. W latach 1946 – 1955 studiował na warszawskiej ASP, na Wydziale Rzeźby. W latach 1952-1953 brał udział w odbudowie warszawskiej Starówki. W latach 1956-1966 był projektantem w Zakładzie Ceramiki i Szkła IWP w Warszawie. Zaprojektował około 36 wzorów, m.in. "Kruk", "Wielbłąd", "Dama z lustrem", "Pocałunek" i "Arabka". Jest autorem prototypowych serii wazonów  podpierających i oryginalnych serwisów do kawy "Ina" i "Dorota". Niemałe zainteresowanie wzbudziły serwisy Tomaszewskiego na Międzynarodowej Wystawie Form Przemysłowych w Paryżu w 1963 roku. W 1966 roku wyemigrował do USA. W 2005 roku podjął współpracę z fabryką "AS" w Ćmielowie i zaprojektował nowe wzory figurek.

Henryk Jędrasiak

Urodził się w 1916 roku w Warszawie, zmarł tamże w 2002 roku. W latach 1938-1939 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, w latach 1946-1950 na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie. W latach 1955-1964 projektant w Zakładzie Ceramiki i Szkła IWP w Warszawie. Opracował około dwudziestu pięciu wzorów kameralnej rzeźby ceramicznej, m.in. popularnej "Seksbomby", a także form galanteryjnych, m.in. wazonów wieloramiennych. Zajmował się również rzeźbą pomnikową. 
O "Seksbombie" Henryka Jędrasiaka pisano: "Założeniem artystycznym [...] było zsyntetyzowanie bryły z pominięciem detali, tak aby oglądana z daleka dawała mocną i zdecydowaną trójkątną plamę we wnętrzu mieszkalnym. [...] Tematem rzeźby jest statyczne ujęcie wystrojonej, bezmyślnej, bardzo zalotnej i wybujałej seksualnie kobiety. [...] Dekoracja "Seksbomby" jest uproszczona do minimum i bardzo wyrafinowana". - cyt. za Niektóre zagadnienie wzornictwa na Oddziale Ceramiki IWP w 1959 roku.

Hanna Orthwein

Urodziła się w 1916 roku w Warszawie, zmarła tamże w 1968 roku. W latach 1935-1937 pobierała nauki w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych i Malarstwa w Warszawie, następnie uczęszczała do Szkoły Sztuk Pięknych Blanki Mercere w Warszawie. W latach 1948-1951 studiowała w warszawskiej WSSP (później ASP). W latach 1956-1966 była projektantką w Zakładzie Ceramiki i Szkła IWP. Autorka kolekcji wzorów kameralnej rzeźby ceramicznej, m.in. "Para pingwinów" i "Gibon".

Kolekcjonowanie polskiej ceramiki

Wincenty Potacki

Urodził się w 1904 roku w Warszawie, zmarł w 2001 roku we Wrocławiu. Absolwent Miejskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Malarstwa w Warszawie. W okresie powojennym pracował w fabryce porcelany w Ćmielowie oraz w jej filii – fabryce w Chodzieży. Od 1955 roku był projektantem form w Ćmielowie, gdzie pracował do przejścia na emeryturę w 1991 roku. Jest autorem kilkudziesięciu wzorów serwisów – do najpopularniejszych modeli należą serwisy do kawy "Krokus" i "Goplana". W latach siedemdziesiątych przygotowywał rekonstrukcję historycznego serwisu "Rococo-Sevres" w oparciu o zachowane w zbiorach muzealnych obiekty. Zaprojektowane przez Potackiego wzory wielokrotnie wyróżniano na targach branżowych. 

Kazimierz Kowalski – urodził się w 1931 roku w Kozłowie pod Tarnopolem, zmarł w 1991 roku w Opolu. W latach 1952-1958 studiował na Wydziale Ceramiki PWSSP we Wrocławiu. Całe zawodowe życie związany z ZP "Tułowice" w Tułowicach, gdzie kierował ośrodkiem wzorcującym. Zaprojektował kilkadziesiąt fasonów zastaw kawowych i obiadowych oraz formy galanteryjne i dekoracyjne patery. Opracowywał na potrzeby fabryki oryginalne techniki zdobnicze m.in. nakładanie wypukłych emalii krytych szkliwem lustrowym, wymienne gumowe wzory stempli do dekoracji form odlewanych. Laureat wielu nagród branżowych

Elżbieta Piwek-Białoborska

Urodziła się w 1922 roku w Koźminie Wielkopolskim, zmarła w 1898 roku we Włocławku. W latach 1947-1950 studiowała na Wydziale Rzeźby i Sztuki Wnętrza PWSSP w Poznaniu w Zakładzie Ceramiki, kontynuowała studia na Wydziale Ceramiki i Szkła PWSSP we Wrocławiu. Całe zawodowe życie związana była z Zakładami Fajansu we Włocławku. Zajmowała się początkowo projektowanie form, kierowała pracami działu malarskiego, przygotowywała wzory dekoracji do powielania. Opracowała oryginalną technikę dekoracyjną, tzw. Korę, polegającą na reliefowym zdobieniu naczyń fajansowych. 

Bronisław Wolanin

Urodził się w 1937 roku w Bełżcu, zmarł w 2013 w Bolesławcu. W latach 1956-1962 studiował na Wydziale Ceramiki PWSSP we Wrocławiu. W latach 1962-1964 był nauczycielem ceramiki w szkole zawodowej w Bolesławcu. W 1964 roku związał się ze Spółdzielnią "Ceramika Artystyczna" w Bolesławcu, pełniąc funkcję kierownika artystycznego. Ze spółdzielnią związany był niemal przez cały czas zawodowej aktywności, z krótką przerwą w latach 1980-1985, kiedy pracował jako projektant i dyrektor artystyczny w Zakładach Ceramicznych "Bolesławiec" w Bolesławcu. Stworzył jednorodną koncepcję produktów spółdzielni bolesławieckiej. Jest autorem kilkuset wzorów form i dekoracji wyrobów ceramicznych. Równolegle do aktywności projektanckiej uprawiał twórczość unikatową – specjalizując się w dekoracyjnych kaflach, dekorowanych autorską metodą. Laureat wielu nagród za twórczość unikatową i wzory przemysłowe.

 

Popularne

 

Bolesław Książek

Urodził się w 1911 roku w Romanowie Wołyńskim, zmarł w 1994 roku w Łysej Górze. W latach 1941-1943 studiował w krakowskiej Staatliche Handwerker und Kunstgewerbeschule. Podczas okupacji pracował w krakowskiej fabryce kafli "Zdun". W latach 1945-1951 był kierownikiem Spółdzielni Artystów Plastyków w Krakowie, a od 1952 roku Spółdzielni "Kamionka" w Łysej Górze. Projektował i realizował duże kompozycje ceramiki architektonicznej. W 1971 roku otworzył w Łysej Górze własną pracownię, w której kontynuował eksperymenty ceramiczne. Książek, podobnie jak artyści pracujący w Bolesławcu, nie korzystał z motywów typowych dla określonej kultury ludowej, lecz z zasobu najprostszych graficznych znaków i uniwersalnych wizerunków zwierzęcych.

Krzysztof Henisz

Urodził się w 1914 roku w Warszawie, zmarł w 1978 roku w Konstancinie. Malarz, twórca wielkoformatowych kompozycji ceramicznych. W latach 1934-1935 studiował na krakowskiej ASP, w latach 1935-1939 kontynuował studia na warszawskiej ASP. W 1959 roku rozpoczął współpracę z B. Książkiem i Z. Madejskim w Spółdzielni "Kamionka" w Łysej Górze, przygotowując kolekcję okładzin ceramicznych z przeznaczeniem do zdobienia elewacji i wnętrz obiektów publicznych. Zajmował się też ilustracją książkową.

01/04/2021

Ceramika i szkło

keyboard_arrow_up