Cesarstwo Rzymskie, Dioklecjan; aureus (sprzed reformy monetarnej); Siscia; 286-287.
Aw. Popiersie Dioklecjana w lewo, w hełmie z wieńcem laurowym, zbroi, płaszczu, z dużą tarczą na lewym ramieniu i włócznią skierowaną grotem do przodu w prawej, ujęte „w trzech czwartych” z tyłu. IMP C DIOC[LETIA]NVS P F AVG.
Rw. Nagi Jowisz stoi w lewo z płaszczem na ramionach, w lewej ręce trzyma długie berło, w prawej ręce piorun. IOVI CONSER - VATORI dookolnie, bez znaku menniczego w odcinku.
Złoto; 5,34 g; 20 mm (26 mm z uszkiem); oś 5 g. RIC V.2 s. 245 nr. 247; Calico 4497; Depeyrot 1/4.
Stan IV, na godzinie 12 awersu doczepione masywne uszko zdobione granulacją.
Zapewne drugi zarejestrowany egzemplarz. Pierwszy znany pochodzi z katalogu Helbing 13.5.1907 nr 146, z identycznego stempla awersu. Calico datuje tę emisję na 293-294, ale to mało prawdopodobne. Niezwykle rzadko spotykany na aureusach portret cesarski przedstawiającego władcę-żołnierza gotowego do walki. Świadczą o tym zbroja, płaszcz, hełm z wieńcem laurowym, a przede wszystkim masywna tarcza na ramieniu i włócznia skierowana grotem w przód. Niewątpliwie cesarz chciał przez to zostać ukazany jako heros, mężny wojownik, solidny obrońca czy też charyzmatyczny dowódca, walczący o dobro państwa w pierwszym szeregu.
Prototypem tego przedstawienia są aureusy Probusa z mennicy Siscia, z legendą awersu IMP C M AVR PROBVS AVG, sparowane z rewersem, na którym cesarz w todze i z berłem powozi wolną kwadrygę P M TRI P COS III. Są one również niezwykle rzadkie, nie notuje ich ani RIC, ani Calico. Znane są tylko 3-4 okazy takich aureusów z identycznych stempli - NAC 25, 25.6.2003, lot 567 = NAC 52, 7.10.2009, lot 572; Helios 3, 29.4.2009, lot 231 = NAC 102, 24.10.2017, lot 559 = Roma 20, 29.10.2020, lot 666 = NAC 131, 30.5.2022, lot 113; Leu 13, 27.5.2023, lot 346.
Łącznie aureusów Probusa i Dioklecjana z takim rodzajem heroicznego portretu jak prezentowany tu jest prawdopodobnie jedynie sześć na świecie.
