Ostatnio oglądane
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
Ulubione
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
To pytanie zadają sobie od stuleci różni kolekcjonerzy. Jednoznacznej odpowiedzi na nie nie ma, jednakże w ostatnich latach z uwagi na rozwój rynku numizmatycznego, warto naszym zdaniem pochylić się nad tą kwestią. Jest to spowodowane również faktem, że różne osoby starają się pokazać jedyne ich zdaniem słuszne koncepcje w tym zakresie, a w naszej opinii sposobów jest wiele i wszystkie są równie dobre.
Gdy zaczynamy naszą przygodę ze zbieraniem monet musimy pamiętać o szeregu czynników z tym związanych. Pierwszym z nich niech będzie prawda uniwersalna – numizmatyka to nie jest tanie hobby. Nie oznacza to oczywiście, że zbieraniem monet mogą się zajmować jedynie osoby zamożne. Nic bardziej mylnego. Trzeba jednak mieć z tyłu głowy, że prędzej czy później w naszej kolekcjonerskiej karierze natrafimy na ścianę finansową, która może znacząco ograniczyć rozwój naszego zbioru.
Gdy więc zaczynamy zbieranie monet warto poznać je w miarę możliwości w dość szerokim zakresie. Nie da się bowiem zbierać wszystkiego, a możliwości jest tyle, co kolekcjonerów. Jednakże by nie zmieniać wielokrotnie koncepcji naszej kolekcji warto zacząć od np. przejrzenia oferty aukcyjnej różnych firm. W ten sposób w jednym miejscu zyskujemy możliwość obejrzenia wielu rożnych monet, z różnych państw i okresów. Da nam to potencjalnie wiedzę o tym, jakie monety nam się podobają, tudzież które emisje nas interesują.
Przy tej okazji warto od razu sprawdzić, jakie koszta wiążą się z budowaniem wybranej przez nas kolekcji.
Gdy już podejmiemy decyzję odnośnie profilu naszej kolekcji warto pomyśleć o kilku wydatkach pozamonetarnych. Na początek, co może nie być oczywiste warto pomyśleć o tym, w jaki sposób chcemy przechowywać nasz zbiór. Ta kwestia choć dość prozaiczna nie jest czynnością łatwą. Warto się nią zająć na samym początku właśnie z uwagi na szerokość możliwości ale ze względu na fakt, że kwestia ta będzie dość szybko (po zakupie pierwszych kilku-kilkunastu monet) palącą dla początkującego kolekcjonera.
Kolejną istotną kwestią, którą powinien się zająć każdy kolekcjoner jest zakup podstawowych akcesoriów – przede wszystkim lupy, wagi i suwmiarki. Przedmioty te przydadzą się każdemu na co dzień w przygodzie kolekcjonerskiej, a ich brak dość prędko da się we znaki.
Jeszcze innym aspektem związanym z początkami poza zakupem monet jest zakup literatury.
Jest to rzecz bardzo istotna. Literatura numizmatyczna nie należy co do zasady do taniej, a w przypadku niektórych tematów kolekcjonerskich nie jest też łatwa do zdobycia. Warto mieć na uwadze, że same katalogi istnieją niejednokrotnie różne, różnej dokładności na te same epoki, czy dane tematy kolekcjonerskie. Ponadto do literatury nie wliczają się jedynie katalogi. Trzeba również pamiętać o różnego rodzaju periodykach, czy publikacjach skarbów, gdzie nierzadko możemy znaleźć interesujące informacje, czy nieopisane w katalogach odmiany i warianty interesujących nas monet.
Gdy zaś wgryziemy się w dany temat na dobre, warto też poszukać opracowań historycznych dotyczących okresu, którym postanowiliśmy się zająć kolekcjonersko.
Dodatkowo warto też poszukać w internecie blogów na których znaleźć możemy interesujące nas wpisy dotyczące konkretnych monet, czy wycinków mennictwa.
Warto też brać pod uwagę opisy z aukcji numizmatycznych, które w niektórych przypadkach bywają znacznie dokładniejsze od katalogów, a co za tym idzie wskazują nowe możliwości dla kolekcjonerów.
Z uwagi na swój szeroki zakres numizmatyka daje kolekcjonerom niemalże nieograniczone spektrum możliwości. W tej części tekstu skupimy się na wskazaniu kilku spośród najbardziej popularnych wśród kolekcjonerów metod wraz z ich wadami i zaletami.
Zbieranie monet z danego kraju to temat kolekcji bardzo popularny w dawniejszych czasach, dziś tracący na popularności. Z uwagi na przeważnie kilkusetletnie tradycje mennicze większości państw świata, temat ten daje kolekcjonerom bardzo duże możliwości rozwoju kolekcji. Setki monet do zebraniu stanowią zaledwie podstawowe typy w postaci nominałów i roczników. Wadą tego typu podejścia jest sama szerokość tematu, która niesie za sobą potrzebę szerokiej wiedzy na temat wielu monet bitych w różnych okresach.
Kolejną, spośród popularnych możliwości kolekcjonowania monet jest zbieranie danego okresu/władcy. Jest to jeden z podstawowych rodzajów kolekcji specjalistycznych. Jego podstawową zaletą jest łatwość poszukiwań – nie musimy przeglądać całych aukcji, a jedynie dany ich dział. Ponadto sposób ten wciąż daje możliwość tworzenia rozległej kolekcji i po zebraniu podstawowych typów, pozwala na dalsze poszukiwania odmian czy wariantów. Jeszcze innym ułatwieniem jest tu wspomniana literatura, której wystarczy nam zaledwie kilka pozycji katalogowych. Minusem tego sposobu jest ryzyko dość szybkiego napotkania ściany finansowej po zebraniu pierwszych kilkudziesięciu monet.
Jeszcze inną możliwością jest zbieranie monet wybitych w danej mennicy/mieście. Sposób ten, prowadzi również do większej specjalizacji. Niestety, w przypadku niektórych mennic jest on wysoce nieefektywny z uwagi na krótkotrwałość produkcji, bądź też rzadkość danych wyrobów. W efekcie kolekcjoner może mieć kolekcję ograniczoną do zaledwie kilkunastu monet. Jest to zarówno wada jak i zaleta. Do zalet należy tu też zdecydowanie możliwość dość dużej specjalizacji oraz licznych ciekawych odkryć. Wadą może być z kolei częstotliwość dołączania nowych pozycji do kolekcji. Są bowiem kolekcjonerzy, których zbiór zacznie nudzić, gdy nie będzie się stale rozwijał.
Sigismond III Vasa (1587-1632). 80 ducats 1621 SA / II - VE, Bromberg (Bydgoszcz).
Zygmunt III Waza, DONATYWA 10-dukatowa Gdańsk 1614 - Samuel AMMON
Jan II Kazimierz, Talar Gdańsk 1649 GR - RZADKI, zawinięte ogony - PIĘKNY
Russia 5 Roubles 1883 СПБ-АГ (R1) NGC MS 62
Inną możliwością budowania kolekcji jest zbieranie monet z danego nominału. Przeważnie daje to możliwość stworzenia olbrzymiej i dość różnorodnej kolekcji. Istnieją bowiem nominały, które z uwagi na intensywność bicia, lub precyzję i kunszt wykonania pozwalają na zbudowanie zbioru bardzo ciekawego ikonograficznie, co szczególnie może przypaść do gustu osobom lubującym się w historii sztuki, lub po prostu o dużej wrażliwości estetycznej. Warto tu jednak pamiętać, że nie wszystkie nominały bywają zróżnicowane pod względem wyglądu, przez co część z nich może opierać swoje różnice w głównej mierze na legendach czy znakach przestankowych przy zachowaniu niemal identycznej budowy kompozycyjnej, czy niemalże niezmienianych wizerunkach ikonograficznych.
Kolejnym sposobem budowy zbioru jest stworzenie zbioru o określonej liczbie monet, gdzie kolejne pozycje są włączane do kolekcji z uwagi na upodobania kolekcjonera, a gdy liczba pozycji jest zamknięta, włączenie kolejnej monety do zbioru wiąże się ze sprzedażą dawniej doń włożonej monety. Jest to sposób o tyle ciekawy, że pozwala na ciągłe życie zbioru, przy jednoczesnej akumulacji mniejszego kapitału niż przy budowie szerokiej kolekcji.
Oczywiście powyższe sposoby to zaledwie krótki przegląd podstawowych form, które mają liczne odmiany. Kolekcja jest bowiem każdorazowo odbiciem upodobań właściciela, a więc i jej tworzenie cechuje pewna dowolność wyboru. Warto jedynie, ażeby kolekcja była przemyślana, w innym wypadku może bowiem stanowić zbiór przypadkowych monet. A każdy kolekcjoner ma w sobie coś z marzyciela i dla zaspokojenia swej kolekcjonerskiej próżności chciałby, by kiedyś jego kolekcja mogła być referencyjną dla danego tematu.
W procesie decyzyjnym dotyczącym profilu naszej kolekcji trzeba pamiętać o wielu rzeczach. Po pierwsze, gdy już wybierzemy tematy kolekcjonerskie, które nas interesują należy zastanowić się jaki budżet możemy przeznaczyć na naszą kolekcję. Nie chodzi tu rzecz jasna o wydatek jednorazowy, lecz o budżet stały, czy to miesięczny, czy kwartalny, czy też roczny. Budowa kolekcji to rzecz jasna nie biznes – nie musimy tu tworzyć kosztorysu, ani sztywno trzymać się narzuconego sobie projektu. Chodzi jednak o to, byśmy wiedzieli mniej więcej ile możemy wydać na monety w danym czasookresie. Jest to o tyle istotne, że kolekcja, która się nie rozwija, w szybszym lub wolniejszym tempie zaczyna umierać i przestaje cieszyć właściciela, który nie jest w stanie jej rozwijać przez blokadę finansową. Nie ma bowiem nic bardziej irytującego w życiu kolekcjonera, niż ciągłe przegrane w walkach o pożądane obiekty, która wynika ze zbyt małego budżetu.
Ponadto przy podejmowaniu decyzji nie warto się sugerować zamiłowaniem kolekcjonerskim naszych znajomych. Każdy ma własne upodobania i nigdy nie ma gwarancji, że temat który interesuje naszego znajomego będzie interesował również nas. Warto więc przede wszystkim samemu zacząć się pasjonować danym tematem przed podjęciem ostatecznej decyzji. Warte uwagi jest też w przypadku problemów z decyzją rozpoczęcie budowy kolekcji wielotorowo, kupując podstawowe typy danych tematów. W ten sposób stosunkowo niewielkim kosztem możemy się zorientować niejako „na żywym organizmie” co faktycznie nas bardziej fascynuje. Dodatkową zaletą takiej próby jest fakt, że podstawowe typy są przeważnie najtańsze w danym temacie kolekcjonerskim oraz co równie ważne, są zawsze potrzebne, a więc nie powinniśmy mieć problemu ze zbyciem niepotrzebnych egzemplarzy po podjęciu decyzji, w którą stronę pójdzie nasza kolekcja.
Podsumowując, nie ma jednej odpowiedzi na pytanie jak zbierać monety. Szkół kolekcjonowania i sposobów jest w zasadzie tyle, co kolekcjonerów. Każdy ze zbieraczy buduje bowiem zbiór pod swoje upodobania. W powyższym tekście wskazaliśmy kilka z podstawowych rodzajów kolekcji numizmatycznych, nie jest to jednak w żadnej mierze zbiór zamknięty.
Przed podjęciem decyzji o wyborze tematu kolekcji warto sobie odpowiedzieć na szereg pytań, w tym najważniejszego – o planowany budżet. Warto też rozejrzeć się najpierw po rynku aukcyjnym, by zobaczyć jakie istnieją możliwości, czy literatura. W tą ostatnią dobrze się zaopatrzyć już na początku kariery kolekcjonerskiej, podobnie jak w podstawowe akcesoria. Należy też wybrać sposób przechowywania monet, który będzie dla nas optymalny, gdyż odkładanie tego w czasie nigdy nie służy kolekcji.
05/03/2021