Jak odróżnić falsyfikat w malarstwie?

Jeśli chcesz kolekcjonować sztukę, musisz szczególnie uważać na falsyfikaty. Pojawianie się kopii oryginalnych dzieł nie jest niczym nowym – dzieje się tak już od wieków. Problem z falsyfikatami rozwinął się szczególnie w XIX i XX wieku. Podpowiadamy, jak odróżnić falsyfikat w malarstwie.

Czym jest falsyfikat?

Nim dowiesz się, jak odróżnić falsyfikat w malarstwie, poznaj pojęcie falsyfikatu. Najprościej to pojęcie można wytłumaczyć jako podrobione dzieło sztuki, choć warto pamiętać, że falsyfikat to też nazwa na podrabiane pieniądze czy dokumenty. O falsyfikacie mówimy, gdy dzieło jest naśladowane świadomie, a dodatkowo zastosowano znaki charakterystyczne, na przykład podpis autora, co ma wprowadzić odbiorcę sztuki w błąd.

Falsyfikat jest ogromną przeszkodą dla każdego kolekcjonera sztuki. Szczególnie dotkliwe jest wybranie podrobionego obrazu, jeśli kolekcja to przede wszystkim inwestycja. Żeby odróżnić falsyfikat od oryginału, potrzebna jest ogromna wiedza. Jest jednak kilka zasad, których warto się trzymać, żeby zmniejszyć ryzyko powiększenia kolekcji o bezwartościowy obraz.

Falsyfikaty – podstawowe sposoby fałszerzy

Malarstwo dawne jest fałszowane współcześnie, ale było też fałszowane kiedyś, w czasie życia artysty, który stworzył oryginalne dzieło. Może być Ci trudniej rozpoznać falsyfikat wykonany przed laty. Dlaczego? Otóż często powstaje on z tych samych materiałów co oryginał, a więc fałszerz wykorzystał do ich stworzenia takie same farby czy podłoże malarskie. Na trudność w rozpoznaniu wpływa też fakt, że ze względu na ich wiek są naturalnie postarzone, a to może uśpić Twoją czujność. Fałszerze działający dzisiaj stosują różne metody, żeby postarzyć obraz. Dzięki temu nadają mu wygląd dzieła stworzonego przed wieloma laty. Jak odróżnić podrobiony obraz? Jego tylna część może być specjalnie przybrudzona. Twoje podejrzenia powinny również zwrócić zardzewiałe gwoździe w ramie.

Rama to element, na który warto zwrócić szczególną uwagę. Kopie obrazów zazwyczaj są oprawione w niestaranny sposób. Warto wiedzieć, że przed XX wiekiem na jednej z poprzeczek wybijana była data – w przypadku kopii może tego zabraknąć.

Cena – czy warto się nią kierować?

Zastanawiając się, jak odróżnić podrobiony obraz, warto wziąć pod uwagę cenę. Jeśli orientujesz się już na rynku sztuki, będzie Ci z pewnością łatwiej zauważyć nieprawidłowości. Dla osób niedoświadczonych jest to jednak trudniejsze. Jeśli cena jest zbyt atrakcyjna, to znak, żeby aukcji przyjrzeć się bliżej, nim dojdzie do transakcji. Trzeba jednak pamiętać, że wcale nie musi być tak, że falsyfikat będzie wyróżniał się wyłącznie atrakcyjną ceną. To tylko jeden z czynników, które powinny wzbudzić w Tobie podejrzenia.

Nie tylko wierna kopia

Warto wiedzieć, że fałszerz nie musi podejmować próby odwzorowania obrazu 1:1. Może on wykonać lustrzane odbicie, zmienić kadr czy dodać coś od siebie. Fałszerze tworzą również obrazy, które mają łączyć kilka cech charakterystycznych dla konkretnego twórcy. Taki sposób może uśpić czujność wielu osób, które po prostu są fanami techniki czy motywów stosowanych przez konkretnego autora, jednak nie znają się na sztuce na tyle, żeby ocenić, że mają do czynienia z falsyfikatem.

Jak odróżnić podrobiony obraz? Zwróć uwagę na dokumenty

Kiedy chcesz zdecydować się na obraz, zwróć uwagę na to, czy istnieją jakiekolwiek dokumenty poświadczające jego autentyczność. Mogą to być między innymi umowy sprzedaży czy testament. W przypadku falsyfikatu trudno o dokumenty, które poświadczają o jego historii. Jest je bowiem trudno podrobić. Ważna jest też ekspertyza zaświadczająca o oryginalności dzieła, jednak warto też zwrócić uwagę, kto taki dokument wydał. Ocen dokonują doświadczeni historycy sztuki, którzy mają doświadczenie oraz wiedzę, by sprawdzić technikę malarską czy sygnaturę. Potrafią oni odrzucić falsyfikaty.

Badania laboratoryjne jako sposób na wykrycie podrabianego obrazu

Oprócz oceny specjalistów stosuje się również badania laboratoryjne. Podczas tych badań sprawdzana jest analiza składu chemicznego farb oraz podłoża. Ważne są również fotografie w podczerwieni, ultrafiolecie. Metodą jest również rentgen. Wykorzystywana jest też grafologia. Niestety badania laboratoryjne dzieł są jeszcze wciąż rzadko stosowane, co może wynikać z ich kosztowności.

Kto jest często podrabiany?

Zastanawiając się, jak odróżnić podrabiany obraz, warto wiedzieć, czyje dzieła są szczególnie często wykorzystywane przez fałszerzy. Często podrabiane są prace artystów, którzy cieszą się popularnością i są chętnie kupowane. W Polsce należy do nich między innymi Kossak, Stanisławski czy Makowski. Fałszerzy często podrabiają obrazy twórców, którzy wielokrotnie w swoich dziełach powtarzali te same tematy, a także tych, których wiele obrazów zostało uznanych za zaginionych. Często podrabiane są między innymi portrety, które tworzył Stanisław Ignacy Witkiewicz.

Skorzystaj z aukcji OneBid

Wiesz już, jak odróżnić podrobiony obraz. Warto pamiętać, że dla osoby niebędącej specjalistą jest to bardzo trudne zadanie. Trzeba więc kierować się zdrowym rozsądkiem, na przykład unikając wyjątkowych okazji, uważać na targach staroci i zwrócić uwagę na metody postarzania obrazów. Jeśli szukasz oryginalnych dzieł, zajrzyj do OneBid. Nasz portal aukcyjny jest łatwy w obsłudze nawet dla początkujących kolekcjonerów sztuki. Przygotowane przez nas wskazówki sprawią, że szybko odnajdziesz się na portalu aukcyjnym. Łatwo wyszukasz interesujących Cię artystów. W zakładce znajdziesz mnóstwo nazwisk twórców. Dodaj kilka do ulubionych, żeby otrzymywać powiadomienia, jeśli aukcje ich dzieł pojawią się na naszym portalu. Zajrzyj też do zakładki archiwum, żeby sprawdzić, jak kształtowały się ceny na aukcjach, które już się odbyły. W OneBid znajdziesz duży wybór obrazów zarówno dawnych, jak i współczesnych. Nie brakuje też plakatów, książek czy monet.