Zygmunt Waliszewski

Urodził się 1 grudnia 1897 roku w Petersburgu, zmarł 5 października 1936 roku w Warszawie. Dzieciństwo spędził w Gruzji, w Tyflisie (obecnie Tbilisi), gdzie rozpoczął naukę rysunku i malarstwa pod kierunkiem N. Sklifasowskiego i B. Vogla. Jego matką była Michalina z domu Regulska (siostra Cecylii, matki Marii Leśniakowej). W trakcie I wojny światowej walczył w szeregach armii rosyjskiej. W 1920 roku przyjeżdża do Polski. Podejmuje studia w Krakowie pod kierunkiem Wojciecha Weissa i Józefa Pankiewicza na Akademii Sztuk Pięknych. W 1924 roku artysta wyjechał do Paryża w gronie członków Komitetu Paryskiego, by pod kierunkiem Pankiewicza kontynuować studia malarskie. Dzięki temu uczestniczył w plenerach kapistów w Cagnes, Valence, Cap Martin i Awinionie. Często odwiedzał Luwr, gdzie malował kopie i trawestacje dzieł dawnych mistrzów, Tycjana, Veronese'a, Velasqueza, Vermeera, Goi i Delacroix. Fascynowała go także sztuka Cézanne'a, van Gogha, i Matisse'a. Uczestniczył w pierwszej wystawie kapistów w paryskiej Galerie Zak (1930) i w pokazie w Galerie Moos w Genewie (1931). W 1931 roku wrócił do Polski, mieszkał w Warszawie, Krzeszowicach i Krakowie. W Paryżu zachorował na nieuleczalną chorobę Bürgera. Amputowano mu obie nogi. Groziła mu amputacja rąk. W roku 1933 ożenił się. Mimo kalectwa malował nadal.

Zygmunt Waliszewski, "Wyspa miłości", źródło: Wikipedia

Przed przyjazdem do Polski Zygmunt Waliszewski zajmował się scenografią, tworzył ilustracje książkowe i projektował plakaty. W Krakowie przyjaźnił się z formistami, z którymi łączyło go dążenie do akcentowania konstrukcji obrazu i geometryzującej stylizacji form. Malował w tym okresie portrety, pejzaże i kompozycje figuralne o groteskowej ekspresji. Sięgał też po stylistyczne wzory do sztuki ludowej, czerpiąc z prymitywizmu. Był postacią charakterystyczną. Świadomie budował swą kreacje artystyczną jakimś niezdrowym rozgorączkowaniem, nerwowymi ruchami głowy, opadającymi na twarz długimi, czarnymi włosami. Mimo kalectwa ukazywał świat radosny, nawiązywał do konwencji komedii dell’arte. Mimo krótkiego życia pozostawił bogaty dorobek artystyczny. W latach 1935–1936 stworzył plafon w Kurzej Stopce na Wawelu. W 1936 zaprojektował scenografię do opery Pergolesiego La serva padrona. Zmarł wkrótce potem. 11 listopada 1937 został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

zdjęcie główne: "Wenus",  Wikipedia