Trwałość pamięci

„Trwałość pamięci” („Lapersència de la memòria”) to obraz artysty Salvadora Dalego z 1931 roku i jedno z najbardziej rozpoznawalnych dzieł surrealizmu. Po raz pierwszy pokazany w Julien Levy Gallery w 1932 roku, od 1934 roku obraz znajduje się w zbiorach Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA) w Nowym Jorku, które otrzymało go od anonimowego darczyńcy. Jest powszechnie rozpoznawany i często przywoływany w kulturze popularnej, określany także jako „Topiące się zegary”, „Miękkie zegarki” lub „Topiące się zegarki”. Obraz uosabia teorie Dalego dotyczące „miękkości” i „twardości”, które były wówczas kluczowe dla jego myślenia. Artysta uważał, że nasza podświadomość podświadoma jest obecna w tym, co robimy w naszym codziennym życiu i ma nad nami większą władzę niż stworzone przez człowieka przedmioty świadomego świata. W tej pracy znajduje się kilka jego ulubionych, powtarzających się obrazów. Tło jest takie, z którego często korzystał: wybrzeże Katalonii na przylądku Creus. Przedstawienia topniejącego zegara kpią ze sztywności czasu chronometrycznego. Pomarańczowy zegar w lewym dolnym rogu obrazu jest pokryty mrówkami. Dalí często używał mrówek na swoich obrazach jako symbolu rozkładu. Innym owadem obecnym na obrazie jest mucha, która siedzi na innym zegarku. Wydaje się, że mucha rzuca ludzki cień, gdy pada na nią słońce. W środku kompozycji można rozpoznać ludzką postać, o dziwnym kształcie „potwora”, którego Dalí użył w kilku współczesnych utworach do przedstawienia siebie - abstrakcyjna forma staje się swego rodzaju autoportretem, często powracającym w jego twórczości. Stwór wydaje się oparty na postaci z rajskiej części „Ogrodu rozkoszy ziemskich” Hieronima Boscha, którą studiował Dalí. Można go odczytać jako „zanikające” stworzenie, które często pojawia się w snach, w których śniący nie może określić dokładnej formy i składu stworzenia. Można zaobserwować, że stworzenie ma jedno zamknięte oko z kilkoma rzęsami, co sugeruje, że stworzenie jest również w stanie snu. Dalí powrócił do tematu tego obrazu z wariacją „The Disintegration of the Persistence of Memory” (1954), a pod koniec swojej kariery stworzył także różne litografie i rzeźby na temat miękkich zegarków.  

Zdjęcia: Wikipedia