Ostatnio oglądane
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
Ulubione
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
Jan Matejko urodził się w 1838 roku, zmarł w 1893 roku. Mieszkał w Krakowie. Jest najsławniejszym malarzem historycznym. Ojciec malarza, Franciszek Matieyko (Matejko), był Czechem, urodzonym w Roudnicach koło Hradca Králové. Przybył do Galicji w charakterze guwernera i nauczyciela muzyki. Przeniósł się do Krakowa, gdzie poślubił Joannę Karolinę Rossberg, wywodzącą się z polsko-niemieckiej rodziny zamożnych rymarzy. Jan był dziewiątym dzieckiem, z jedenastu, jakie mieli państwo Matejkowie. W wieku siedmiu lat zmarła jego matka, co wywarło silny wpływ na osobowość malarza. Istotny wpływ na ukształtowanie wyobraźni i zainteresowanie historią przyszłego malarza miał także jego starszy brat, Franciszek Matejko. W latach 1852-1858 artysta studiował u Władysława Łuszczkiewicza i Wojciecha Stattlera w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, której później był dyrektorem (od 1873). Jego uczniami byli m.in. Maurycy Gottlieb, Jacek Malczewski, Józef Mehoffer i Stanisław Wyspiański. W 1860 rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, które bardzo szybko przerwał, niezadowolony ze wskazówek udzielanych mu podczas korekty prac przez profesora Christiana Rubena.
W 1862 roku namalował jeden ze swoich najwybitniejszych obrazów, "Stańczyka". Miał wtedy zaledwie 24 lata. Dwa lata później odniósł ogromny sukces dzięki "Kazaniu Skargi". Dochód ze wstępu na wystawę oddał na cele charytatywne. Kolejne duże sukcesy artystyczne były związane z obrazami: „Unia Lubelska”, „Bitwa pod Grunwaldem”, „Hołd pruski”, „Zawieszenie dzwonu Zygmunta”, „Sobieski pod Wiedniem”, „Kościuszko pod Racławicami”, „Konstytucja 3 maja”, „Poczet królów i książąt polskich” oraz wiele innych. Prace Jana Matejki poprzedzone były studiami historycznymi oraz pobytami na polu bitwy.
W 1864 roku malarz ożenił się z Teodorą Giebułtowską, z którą miał pięcioro dzieci. Teodora była kobietą niezwykle despotyczną, mającą problemy psychiczne, co sprawiło, że ostatecznie została zamknięta w szpitalu psychiatrycznym. Matejko regularnie uczestniczył w wystawach organizowanych przez Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (od 1855) i Lwowie (od 1868), a także w krakowskim Towarzystwie Naukowym (od 1864) oraz w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie (od 1861). Malarstwo Matejki charakteryzowały m.in. precyzja konturu, drobiazgowe opracowanie szczegółów oraz starannie wygładzona powierzchnia malarska, uzyskana dzięki oszczędnemu nakładaniu farb. Indywidualny styl malarski artysty ujawnił się około połowy lat sześćdziesiątych XIX w. Artysta nie starał się przedstawiać ściśle prawdy historycznej i wprowadzał do swoich obrazów osoby, które były powiązane z danymi wydarzeniami, ale w nich nie uczestniczyły. Oprócz monumentalnych obrazów historycznych Matejko tworzył także portrety, nie tylko znanych osób, ale także członków swojej rodziny. Pod koniec życia namalował także autoportret, który uznawany jest za jeden z jego najwybitniejszych obrazów. Zmarł po pęknięciu wrzodu żołądka 1 listopada 1893 roku w wieku 55 lat. Jego ciało spoczęło w grobowcu rodzinnym na głównej alei, na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.