Wyszukiwanie zaawansowane Wyszukiwanie zaawansowane

Punkt widzenia

Historia

Znany również jako Jean de Dinteville i Georges de Selve, od nazwisk dwóch przedstawionych na nim osób, powstał w okresie Tudorów, w tym samym roku, w którym urodziła się Elżbieta I. Franny Moyle spekuluje, że matka Elżbiety, Anna Boleyn, ówczesna królowa Anglii, mogła zamówić obraz jako prezent dla Jeana de Dinteville, ambasadora przedstawionego po lewej stronie obrazu. Oprócz tego, że jest podwójnym portretem, obraz zawiera martwą naturę składającą się z kilku obiektów, których znaczenie jest przedmiotem wielu dyskusji. Zawiera również jeden z najbardziej znanych przykładów anamorfozy w malarstwie. Obraz został przez Jeana de Dinteville’a zabrany do Francji i umieszczony w jego zamku w Policy. W 1653 roku jego praprawnuk zabrał portret do Paryża. Po wystawieniu obrazu na sprzedaż, w 1787 roku zakupił go lord Randor i umieścił w zamku Longford Castle.  „Ambasadorowie” są częścią kolekcji londyńskiej Galerii Narodowej od czasu zakupu obrazu w 1890 roku.

Symbolika

Obraz, zgodnie ze sztuką renesansu, zawiera bardzo bogatą symbolikę, ma wiele punktów odniesienia i wiele ukrytych znaczeń. Uwagę przykuwa w szczególności dziwny kształt na podłodze, oderwany od całego układu. Jest to ludzka czaszka zdeformowana przez zabieg zwany anamorfozą, czyli celową deformację obrazu. Przedstawiona w anamorficznej perspektywie czaszka, ma być wizualną zagadką, ponieważ widz musi podejść do obrazu z prawej strony, przyglądając się z góry lub z lewej strony patrząc na obraz od dołu, aby zobaczyć formę czaszki. Chociaż element ten został najwyraźniej pomyślany jako vanitas lub memento mori, nie jest jasne, dlaczego Holbein nadał jej takie znaczenie na tym obrazie. Prostym wyjaśnieniem jest to, że „memento mori” było mottem de Dinteville'a, podczas gdy inną możliwością jest to, że obraz przedstawia trzy poziomy: niebo przedstawione przez astrolabium i inne przedmioty na górnej półce, żywy świat, o czym świadczą książki i instrument muzyczny na dolnej półce, a śmierć symbolizowana jest właśnie przez czaszkę. Postawiono również hipotezę, że obraz miał wisieć obok drzwi, a nawet na klatce schodowej, tak aby osoby wchodzące do pokoju lub wchodzące po schodach i mijające obraz po lewej stronie mogły swobodnie zobaczyć czaszkę. Inną możliwością jest to, że Holbein po prostu chciał pochwalić się swoimi umiejętnościami w tej technice, aby zabezpieczyć przyszłe zlecenia. 
Postać po lewej jest ubrana w strój świecki, postać po prawej w strój duchowny. Powszechnie akceptowany symbol niezgody, lutnia z pękniętą struną, znajduje się obok śpiewnika w tłumaczeniu Marcina Lutra, co sugeruje konflikt między uczonymi a duchowieństwem. Jeśli zerwana struna lutni sugeruje przerwanie harmonii religijnej, luterański hymn, otwarty na przeciwległych stronach, może jednak sugerować, że są w „harmonii”. Wygląd podłogi został zainspirowany dwiema prawdziwymi podłogami kaflowymi, choć w dużym uproszczeniu. Pierwsza z nich pochodzi z opactwa w Westminsterze, druga umieszczona jest w kaplicy Sykstyńskiej. Istnieje kilka wersji symboliki widocznego na obrazie globusa. Z jednej strony kula ziemska na dolnej półce może powtarzać fragment kartograficznie wyobrażonej mapy utworzonej prawdopodobnie w 1530 roku, nieznanego autorstwa. Istnieje jednak drugie wytłumaczenie. Globus został namalowany na podstawie globusu Johannesa Schönera, który zbudowano w Norymberdze w 1523 roku. Globus na obrazie zawiera kilka istotnych informacji geopolitycznych. Globus namalowany został jednak z zaskakującymi błędami.
Za zieloną kotarą, widnieje w lewym górnym rogu na wpół zasłonięty krucyfiks. Według wielu badaczy w nim właśnie tkwi klucz do interpretacji obrazu. Bohaterowie obrazu mogą symbolizować swoje czasy – stoją na fundamencie stworzonego świata, poznawanego poprzez instrumenty sztuk wyzwolonych, świata podzielonego przez konflikty zarówno religijne, jak i polityczne. Dyplomaci zasłonili krucyfiks kotarą i być może należy ten gest powiązać z rozdarciem między reformą a katolicyzmem. Bogactwo symboli sprawia, że obraz można interpretować z różnych perspektyw, z ciekawością odkrywając nowe znaczenia i powiązania. Obraz Holbeina może być interpretowany jako artystyczna wizja narastającego w XVI w. konfliktu między wartościami świeckimi a kategoriami duchowymi i metafizycznymi.

Autor

Hans Holbein Młodszy urodził się w 1497 lub 1498 roku w Augsburgu, zmarł 29 listopada 1543 roku w Londynie. Był niemieckim malarzem i grafikiem, który tworzył w północnym stylu renesansowym i jest uważany za jeden z największych portrecistów XVI wieku. Nazywany jest „młodszym”, aby odróżnić go od ojca Hansa Holbeina Starszego, znakomitego malarza późnogotyckiej szkoły. Holbein urodził się w Augsburgu, ale jako młody artysta pracował głównie w Bazylei. Początkowo namalował malowidła ścienne i dzieła religijne oraz projektował witraże i ilustracje do książek od drukarza Johanna Frobena. Kiedy reformacja dotarła do Bazylei, Holbein pracował dla reformistycznych klientów, jednocześnie służąc tradycyjnym religijnym patronom. Jego późny gotycki styl został wzbogacony przez trendy artystyczne rozwijające się we Włoszech, Francji i Holandii, a także renesansowy humanizm. Malarz wyjechał do Anglii w 1526 roku w poszukiwaniu pracy z rekomendacjami od samego Erazma z Rotterdamu. Został radośnie powitany w humanistycznym kręgu Thomasa More, gdzie szybko zbudował dużą reputację. Do 1535 roku był królewskim malarzem. Sztuka Holbeina była ceniona od początku jego kariery. Był czasem nazywany realistą, gdyż rysował i malował z niezwykłą precyzją. Zmarł w czasie epidemii dżumy. Pochowany został na cmentarzu St. Andrews w Londynie. 

Anamorfoza

Anamorfoza to zniekształcona projekcja, która wymaga od widza zajęcia określonego punktu obserwacyjnego, użycia specjalnych urządzeń lub obu tych czynności w celu dojrzenia rozpoznawalnego obrazu. Znajduje zastosowanie w malarstwie, fotografii, rzeźbie i instalacjach, zabawkach i filmowych efektach specjalnych. Słowo to pochodzi od greckiego przedrostka ana-, oznaczającego „z powrotem” lub „ponownie”, oraz słowa morphe oznaczającego „kształt” lub „formę”. Ekstremalna anamorfoza była używana przez artystów do ukrywania karykatur, scen erotycznych i skatologicznych oraz innych ukradkowych obrazów przed przypadkowym widzem, jednocześnie ujawniając niezniekształcony obraz znawcy. Już malowidła naskalne z epoki kamienia w Lascaux mogą wykorzystywać technikę anamorficzną, ponieważ w przeciwnym razie ukośne kąty jaskini spowodowałyby zniekształcenie postaci z perspektywy widza. 

16/01/2023

Malarstwo dawne

keyboard_arrow_up