Obraz przedstawia pierwszych ludzi, Adama i Ewę. Pośrodku widzimy drzewo poznania dobra i zła, jednak nie jest to jabłoń, ale dąb. Do Ewy, po rozgałęzionym u góry pniu pełznie wąż – symbol szatana, kusząc ją aby skosztowała zakazanego owocu jabłoni. Obie postacie charakteryzują się odmienną barwą karnacji: skóra Adama ma tony cieplejsze, Ewy chłodniejsze. Oba akty ukazane są w lekkim kontrapoście; ich wysublimowane, taneczne pozy potęgują dynamikę kompozycji i podkreślają młodość. Adam został ukazany jako młody, brodaty mężczyzna o kędzierzawych włosach, dużych, ciemnych oczach i atletycznej budowie ciała. Ewa charakteryzuje się delikatnymi rysami twarzy i opływową sylwetką oraz dużymi, ciemnymi oczami i długimi, rozpuszczonymi, falującymi włosami. Dualizm kompozycji podkreśla dodatkowo kwestia światła, która budzi skojarzenia, że wąż to Lucyfer – Przynoszący Światło. W wizji Rajskiego Ogrodu, jaką przedstawia Cranach, jest on ciemny, a światłością są w nim ludzie. Nagość jest tu świadomie wyeksponowana, natomiast pozy i gesty obrazują miłosne uczucia między Adamem i Ewą. Pierwszym wykonanym przez Cranacha dziełem przedstawiającym Adama i Ewę jest datowany na rok 1509 drzeworyt. W namalowanym około rok później obrazie warszawskim Lucas Cranach Starszy nieco zmienił sposób przedstawienia sceny z pierwszymi rodzicami, nadając jej bardziej erotyczny charakter, często obecny w twórczości artysty.
Przed połową XIX wieku obraz znajdował się w zbiorach rodu Hohenzollern-Hechingen, następnie stał się własnością prywatną doktora Oertela z Monachium, potem nieznanego z nazwiska paryżanina. W 1925 roku powędrował do wrocławskiego Schlesisches Museum der Bildenden Kunste. Podczas wojny ewakuowano go do Kamieńca Ząbkowickiego. W 1946 roku został przekazany do Muzeum Narodowego w Warszawie, gdzie znajduje się do dziś.
Lucas Cranach Starszy urodził się ok. 1472 roku, zmarł 16 października 1553. Był niemieckim malarzem renesansu i grafikiem zajmującym się drzeworytem i rytownictwem. Przez większość swojej kariery był nadwornym malarzem elektorów Saksonii i jest znany z portretów, zarówno książąt niemieckich, jak i przywódców reformacji protestanckiej, której sprawę popierał z entuzjazmem. Był bliskim przyjacielem Marcina Lutra. Cranach malował również tematy religijne, najpierw w tradycji katolickiej, a później próbując znaleźć nowe sposoby przekazania luterańskich zagadnień religijnych w sztuce. Przez całą swoją karierę malował akty, zaczerpując tematy z mitologii i religii. Jedną z popularniejszych Cranachowskich kompozycji było właśnie przedstawienie Adama i Ewy w raju. Tematy te pojawiły się na początku jego kariery, ukazując wpływy włoskie, w tym Jacopo de 'Barberiego, który przebywał na dworze Saksonii przez okres do 1505 roku. Późniejsze akty są utrzymane w charakterystycznym stylu, który porzuca włoskie wpływy na rzecz odrodzenia stylu późnego gotyku, z małymi głowami, wąskimi ramionami, wysokimi piersiami i taliami. Pozy stają się bardziej szczerze uwodzicielskie, a nawet ekshibicjonistyczne. Cranach miał duży warsztat i wiele jego prac istnieje w różnych wersjach; jego syn Lucas Cranach Młodszy i inni kontynuowali tworzenie wersji dzieł jego ojca przez dziesięciolecia po jego śmierci. Był uważany za najbardziej utytułowanego niemieckiego artystę swoich czasów.
Adam i Ewa, Lucas Cranach Starszy, olej / tempera na desce, 59 × 44 cm, ok. 1510 r., Muzeum Narodowe w Warszawie
