Arcydzieła malarstwa światowego – „Śniadanie wioślarzy”

„Le Déjeuner des canotiers”, czyli „Śniadanie wioślarzy” to obraz francuskiego impresjonisty Pierre-Auguste Renoira z 1881 roku. Został zakupiony od artysty przez patrona-handlarza Paula Duranda-Ruela, a w 1923 roku od jego syna przez przemysłowca Duncana Phillipsa. Obecnie znajduje się w The Phillips Collection w Waszyngtonie.

Obraz przedstawia grupę osób z różnych klas społecznych, łączących się w chwili wspólnego posiłku. To odzwierciedlenie ówczesnej bohemy paryskiej, która często zbierała się nad Sekwaną, aby delektować się chwilą wolności i wspólnego spędzania czasu. Jednak równocześnie ukazuje codzienne życie - zwykłe, ale jednocześnie niezwykle istotne. Kompozycja w zasadzie łączy w sobie portret, martwą naturę i pejzaż.

Grupa przyjaciół Renoira wypoczywa na balkonie restauracji Maison Fournaise nad Sekwaną w Chatou we Francji. Mimo wielu postaci i elementów na obrazie, Renoir umiejętnie zorganizował przestrzeń, aby stworzyć harmonijną kompozycję. Uważne rozmieszczenie postaci, elementów sceny oraz zrównoważony kolorystycznie obraz sprawiają, że obserwator ma wrażenie, iż każdy detal jest dokładnie przemyślany.

Malarz i mecenas sztuki Gustave Caillebotte siedzi w prawym dolnym rogu. Na pierwszym planie znajduje się przyszła żona Renoira, Aline Charigot, która bawi się z małym psem, pinczerem afenpenowym. Przekątna balustrady wyznacza dwie połowy kompozycji, jedną gęsto wypełnioną postaciami, drugą prawie pustą, z wyjątkiem dwóch postaci córki właściciela Louise-Alphonsine Fournaise i jej brata Alphonse Fournaise Jr. Renoir mistrzowsko operuje światłem i cieniem, co nadaje obrazowi głębi i trójwymiarowości. Refleksy światła na wodzie, na twarzach postaci czy na stoliku z jedzeniem tworzą wrażenie realności i chwytają uwagę obserwatora. Najsilniejsze światło wpada przez duży otwór w balkonie, obok dużego mężczyzny w pojedynczym kapeluszu. Podkoszulki obu mężczyzn na pierwszym planie i obrus „współpracują ze sobą”, aby odbić światło i rozesłać je po całej kompozycji.

Renoir zrezygnował z klasycznej precyzji i sztywności, zamiast tego uchwycił chwilę, moment ulotny, z wykorzystaniem swobodnej, rozmazanej faktury. Efekt? Obraz emanuje atmosferą swobody, radości i spontaniczności. "Śniadanie wioślarzy" jest także lustrem społeczeństwa tamtego okresu. Ukazuje zarówno emancypację kobiet, które cieszą się chwilą wolności na świeżym powietrzu, jak i zmieniające się role społeczne. To nie tylko obraz pełen radości, ale także refleksja nad ewolucją społeczeństwa.

Auguste Renoir był jednym z głównych przedstawicieli impresjonizmu, ruchu artystycznego, który zrewolucjonizował spojrzenie na sztukę w drugiej połowie XIX wieku. Jego wkład w rozwój sztuki jest trudny do przecenienia, a każde z jego dzieł jest jak podniesienie zasłony nad fascynującym światem ludzkiej egzystencji. Renoir był mistrzem w przedstawianiu ludzkiego ciała. Jego portrety i sceny rodzajowe ukazywały postaci w różnych sytuacjach życiowych, emanujące ciepłem i radością. Artysta potrafił oddać delikatność i piękno ludzkiego ciała, co sprawia, że jego prace są nie tylko malarskimi arcydziełami, ale także hołdem dla człowieczeństwa. Twórczość artysty często odbiegała od tradycyjnych norm malarskich swojej epoki. Jego zainteresowanie ruchem i naturalnością przejawiało się w dynamicznych kompozycjach oraz nietypowych ujęciach postaci. To odejście od konwencji w połączeniu z mistrzowskim warsztatem sprawia, że jego obrazy wyróżniają się na tle innych dzieł tamtego okresu.  

Zdjęcie: Wikipedia