Monet, artysta, który zmienił sposób, w jaki postrzegamy świat

Wystawa Moneta w Grand Palais w 2010 roku, którą odwiedziło prawie milion osób, była najchętniej odwiedzaną w Paryżu od czasu „Tutanchamona” z 1967 roku. W rankingach Sotheby’s na lata 2018–2022 sprzedaż dzieł Moneta wynosząca 1,48 miliarda dolarów ustępuje jedynie dziełom Picassa. Zadziwiające jest więc, że nie zbadano jego życia osobistego. Słynna, przeklęta pochwała Cézanne’a „Monet to tylko oko, ale jakie oko” wywarła taki wpływ, że zabiła zainteresowanie sercem i umysłem Moneta. Dlatego – chociaż istnieją biografie francuskie (żadna nie została przetłumaczona) – nie zagłębiają się one w życie wewnętrzne malarza. To tak, jakby człowiek zniknął w zachwycających obrazach. Jednak nie tylko nie było nigdy bardziej emocjonalnego artysty – intensywność uczuć Moneta jest kluczem do tego, dlaczego był tak radykalny – to on był pierwszym, który świadomie od samego początku zdecydował się namalować ekspresję tego, czego sam doświadczył. Konsekwencje były ogromne dla jego własnego malarstwa i – w jego przekonaniu, że subiektywny punkt widzenia liczy się bardziej niż temat – dla przyszłości sztuki.

"Kwitnące łuki", Giverny, 1913, Muzeum Sztuki w Phoenix

Claude Monet urodził się 14 listopada 1840 roku w 9. dzielnicy Paryża. Był drugim synem Claude'a Adolphe'a Moneta i Louise Justine Aubrée Monet. 20 maja 1841 roku został ochrzczony w miejscowym paryskim kościele Notre-Dame-de-Lorette. Pomimo chrztu katolickiego Monet stał się później ateistą. W 1845 roku jego rodzina przeniosła się do Le Havre w Normandii. Jego ojciec, hurtownik, chciał, aby Claude zajął się rodzinnym biznesem zajmującym się handlem statkami i artykułami spożywczymi, ale on chciał zostać artystą. Jego matka była piosenkarką i wspierała pragnienie Moneta dotyczące kariery artystycznej. 1 kwietnia 1851 roku rozpoczął naukę w średniej szkole artystycznej w Le Havre. Pierwsze lekcje rysunku rozpoczął u Jacques-François Ocharda, byłego ucznia Jacques-Louisa Davida. Około 1858 roku poznał innego artystę Eugène Boudina, który zachęcał Moneta do rozwijania swoich technik, uczył go technik malarskich w plenerze i zabierał Moneta na wycieczki malarskie. Monet uważał Boudina za swojego mistrza, któremu zawdzięczał swoje późniejsze sukcesy. W 1857 roku zmarła jego matka. Mieszkał z ojcem i ciotką Marie-Jeanne Lecadre. Ciotka była źródłem wsparcia dla Moneta w jego wczesnej karierze artystycznej.

"Ogród w Sainte-Adresse" („Jardin à Sainte-Adresse”), 1867, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork

Pod koniec lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XIX wieku Monet brał udział w wielu wystawach organizowanych w proteście przeciwko sztywnemu formalizmowi pokazu w Salonie. Rzeczywiście, to obraz Moneta „Impresja, wschód słońca”, namalowany w 1872 roku i wystawiony w 1874 roku, dał nazwę impresjonistom.

"Madame Monet w japońskim kimonie", 1876, Muzeum Sztuk Pięknych w Bostonie

W 1876 roku Camille Monet poważnie zachorowała. W 1878 roku urodził się ich drugi syn, Michel, po czym stan zdrowia Camille uległ dalszemu pogorszeniu. Jesienią tego roku przenieśli się do wioski Vétheuil, gdzie dzielili dom z rodziną Ernesta Hoschedé, zamożnego właściciela domu towarowego i mecenasa sztuki, który zamówił u Moneta cztery obrazy. W 1878 roku u Camille zdiagnozowano raka macicy. W 1883 roku, po śmierci Camille'a, Monet przeprowadził się do wioski Giverny w regionie Normandii we Francji. Tam malował swój monumentalny cykl płócien „Lilie wodne”. W tym samym roku odbyła się jego pierwsza duża wystawa retrospektywna. Rozpoczęty w 1899 roku cykl zajmował Moneta przez prawie 20 lat i kontynuował go pomimo pogarszającego się wzroku aż do swojej śmierci w 1926 roku w wieku 86 lat. Przez resztę dekady skupiał się na elementarnym aspekcie natury. Życie osobiste wpłynęło na jego dystansowanie się od impresjonistów. Wrócił do Étretat i w 1892 roku poślubił Alice Hoschedé, po śmierci jej męża w roku poprzednim. W 1881 przeniósł się z Alice i jej dziećmi do Poissy i ponownie sprzedał swoje obrazy Durandowi-Ruelowi. Trzecia córka Alice, Suzanne, stała się po Camille „preferowanym modelem” Moneta.

Zdjęcia: Wikipedia